Yn Spaainey

Reeriaght y Spaainey
Reino de España (Spaainish)

7 enmyn elley^[a]

Reino d'Espanya (Aragonish)
Reinu d'España (Astoorish)
Espainiako Erresuma (Bascish)
Regne d'Espanya (Cataloanish)
Reino de España (Galeeshish)
Reiaume d'Espanha (Ocsitaanish)
Regne d'Espanya (Valensish)
Reeriaght y Spaainey Reino de España (Spaainish); 7 enmyn elley Reino d'Espanya (Aragonish) ; Reinu d'España (Astoorish) ; Espainiako Erresuma (Bascish) ; Regne d'Espanya (Cataloanish) ; Reino de España (Galeeshish) ; Reiaume d'Espanha (Ocsitaanish) ; Regne d'Espanya (Valensish) ;
Brattagh	Armys
	Jarroo-raa: Plus ultra (Ladjyn); (Gaelg: "Ny S'odjey er Oaie")
	Arrane ashoonagh: "Marcha Real"; (Gaelg: "Y Marçh Reeoil") ;
Preeu-valley; (as y balley smoo)	Madrid; 40°26′ Hwoaie 3°42′ Heear
Çhengey oikoil	Spaainish
Possanyn kynneeagh	89% Spaainee, 11% possanyn mynlagh
Reiltys	Monarkaght vunraghtoil pharlamaidagh unnaneagh
Crooaght
Entreilys gys yn UO	1 Jerrey Geuree 1986
Eaghtyr
Earroo yn phobble
LTS (CCK)	Ooley 2007
LTS (ennymagh)	Ooley 2007
Gini (2005)	32
ALD (2005)	0.949 (ard) (13oo)
Argid	euro (€) (EUR)
Traa ynnydagh	CET (UTC+1)
Coad eddyr-voggyl	.es
Coad çhellvane	+34

She çheer 'syn Oarpey heear yiass ee yn Spaainey (Spaainish: España) ny Reeriaght y Spaainey (Spaainish: Reino de España) dy h-oikoil. Ta'n çheer soit er Lieh-innys yn Ibeir. Ta'n çheer vooar eck çhemmit 'sy jiass as 'sy niar liorish y Veanvooir, faagail magh joarey beg 'sy jiass liorish Gibraaltar; 'sy twoaie liorish y Rank, Andorra, as Baie ny Biscaayn; as 'sy neear liorish y Cheayn Sheear as y Phortiugal. Ta thalloo yn Spaainey goaill stiagh ny h-Ellanyn Balearagh 'sy Veanvooir, ny h-Ellanyn Canaaragh 'sy Cheayn Sheear magh veih coose yn Affrick, as daa ard-valley hene-reiltagh 'syn Affrick Hwoaie, Ceuta as Melilla, as adsyn shen çhemmit liorish y Varoc. Ta'n Spaainey ny nah heer smoo 'syn Unnaneys Oarpagh lurg y Rank, as ish 504,782 km² (194,897 sq mi) er eaghtyr.

She deynlaght ta'n Spaainey ta reirit liorish reiltys parlamaidagh fo monarkaght vunraghtoil. T'ee ny çheer lhiasit lesh y nuyoo tarmaynys smoo 'sy theihll rere LTS ennymagh. Ta'n çheer ny h-oltey jeh ny h-Ashoonyn Unnaneysit, yn Unnaneys Oarpagh, RCAH, RCTL, as RTT (WTO).

Çheeroaylleeaght

Ard-art: Çheeroaylleeaght y Spaainey

Ta'n Spaainey ny 51d çheer smoo er y theihll as ish 504,782 km² (194,897 sq mi) er eaghtyr. T'ee begnagh 47,000 km² ny sloo na'n Rank as 81,000 km² ny smoo na'n steat Americaanagh California.

Er y çheu heear, ta'n Spaainey çhemmit liorish y Phortiugal, da'n jiass t'ee çhemmit liorish Gibraaltar (thalloo harrish mooir Goaldagh) as liorish y Varoc trooid ny baljyn eck 'syn Affrick Hwoaie (Ceuta as Melilla). 'Sy niar hwoaie, rish ny Sleityn Pyreanagh, t'ee çhemmit liorish y Rank as y phrinsaght veg Andorra. Chammah's shen, ta'n çheer goaill stiagh ny h-Ellanyn Balearagh 'sy Veanvooir, ny h-Ellanyn Canaaragh 'sy Cheayn Sheear as ram ellanyn neu-chummaltit er y çheu Veanvooiragh jeh Keyllys Ghibraaltar, as yn ennym Plazas de soberanía currit orroo, lheid as Islas Chafarinas, Isla de Alborán, ny "creggyn" (peñones) jeh Vélez as Alhucemas, as Isla Perejil beg. Rish ny Sleityn Pyreanagh 'sy Chataloan, ta'n balley beg Llívia cruinnit dy lane lesh y Rank. Ta'n ellan beg Konpantzia ayns Awin Bidasoa ny cho-hiarnys Spaainagh-Frangagh.

Ta çheer vooar y Spaainey jeant seose jeh ard-chlaareyn as rheamyn sleitoil, lheid as Sierra Nevada. Veih ny h-ardjyn shen ta ny h-awinyn Tagus, Ebro, Duero, Guadiana as Guadalquivir roie. Ta thallooyn rea gleayragh ry-gheddyn rish y choose, as she yn thalloo rea smoo ayn na thalloo rea yn awin Guadalquivir ayns Andalucía.

Emshyraght

Ardjyn emshyragh y Spaainey (cha nel ny h-Ellanyn Canaaragh taishbynit er y chaart shoh).

Er coontey boayl çheer-oaylleeagh as staydyn cronk-oaylleeagh y Spaainey, ta'n emshyraght anchasley veih boayl gys boayl 'sy çheer; faagail magh yn emshyraght sleitoil, foddee yn çheer dy rheynn magh ayns queig ardjyn:

Emshyraght Veanvooiragh vooarheeragh ayns ardjyn antraieagh y lieh-innys (ard-valley smoo, Madrid).
Emshyraght vooiragh 'sy Ghaleesh as 'sy straih slystagh faggys da Baie ny Biscaayn (ard-valley smoo, Bilbo). Ta'n ennym "Y Spaainey Ghlass" currit er yn ard shen dy mennick.
Emshyraght lieh-hirrym ny Veanvooiragh hirrym 'sy niar yiass (ard-valley smoo, Murcia).
Emshyraght Veanvooiragh 'syn ard ta sheeyney magh veih thalloo rea Andalucía rish ny cooseyn jiass as shiar dys ny Sleityn Pyreanagh, er y çheu ta lesh yn 'aarkey. Ta'n ard shen goaill stiagh Ceuta as Melilla myrgeddin (ard-valley smoo, Barcelona).
Emshyraght fo-hropickagh ayns ny h-Ellanyn Canaaragh (ard-valley smoo, Las Palmas de Gran Canaria). Ta emshyraght fo-hropickagh ynnydoil ry-gheddyn ayns cooseyn Granada as Málaga chammah (Costa Tropical).

Aarheynnyn reiragh

Ard-art: Boodeeyssyn hene-reiltagh ny Spaainey

Ny boodeeyssyn as ny caayryn hene-reiltagh

Ta'n Spaainey rheynnit magh ayns 17 ard. T'ad enmyssit boodeeyssyn hene-reiltagh (Spaainish: Comunidades Autónomas). Ta 2 ard-valley hene-reiltagh ayn chammah.

Boodeeyssyn hene-reiltagh:

Ard-valjyn hene-reiltagh y Spaainey
- Ceuta
- Melilla

Buill kionedeeagh y Spaainey:

Çhengaghyn

She'n Spaainish yn ynrican çhengey oikoil er keim steat 'sy çheer. Chammah's shen, ta staydys oikoil ec çhengaghyn ardjynagh elley myr Bascish, Cataloanish, Ocsitaanish, Valensish, as Galeeshish. Ta staydys ennit currit da'n Astoorish, yn Aragonish, as y Leonish.

Galleree

Yn Sagrada Família 'syn oie, Barcelona
Ard-çhiamble Burgos
Ard-çhiamble Sevilla
Yn Alhambra, Granada
Ammyr ushtey Segovia
Fastee dy Santa María Magdalena ayns Novelda, yn Spaainey
Thie tashtee Guggenheim, Bilbo
Antequera, ayns Málaga (yn Spaainey)
Baie ny Biscaayn ayns Cantabria
Yn Maspalomas
Ny Sleityn Pyreanagh

Noteyn

↑
'Sy Spaainey, ta staydys co-oikoil ec çhengaghyn elley eigsoylagh ayns ardjyn er-lheh (rere Slattyssyn Hene-reiltys) ny ta keim ennit er lheh oc. Ayns dagh fer jeu, she ennym foddey cadjin-cliaghtit y Spaainey da cooishyn eddyrashoonagh ad:
- Aragonish: Reino d'Espanya
- Astoorish: Reinu d'España
- Bascish: Espainiako Erresuma
- Cataloanish: Regne d'Espanya
- Galeeshish: Reino de España
- Ocsitaanish: Reiaume d'Espanha
- Valensish: Regne d'Espanya
↑ Ta'n Chashteelish bunnit myr çhengey oikoil y Steat ayns Olt 3 jeh Bunraght y Spaainey.^[2]
↑ Ayns boodeeyssyn hene-reiltagh eigsoylagh, ta staydys co-oikoil ec Bascish, Cataloanish, Galeeshish, Valensish, as Ocsitaanish (ta enmyssit dy h-ynnydagh myr Aranish). Ta keim ennit er lheh chammah ec Aragonish, Astoorish, as Leonish er bun ardjynagh.
↑ Va peseta yn Spaainey ymmydit roish my daink yn euro magh ayns 1999.
↑ Ta .eu ymmydit chammah, cur liorish steatyn elley yn Unnaneys Oarpagh. Chammah's shen, ta .cat ymmydit 'sy Chataloan, .gal 'sy Ghaleesh, as .eus 'sy Çheer Vascagh.

Imraaghyn

↑ Eaghtyraneys y Reiltys (11 Jerrey Fouyir 1997). "Real Decreto 1560/1997, de 10 de octubre, por el que se regula el Himno Nacional" (PDF). Boletín Oficial del Estado núm. 244 (ayns Spanish). Er ny hashtey (PDF) veih’n lhieggan bunneydagh er 24 Mean Fouyir 2015.
↑ "Bunraght y Spaainey" (ayns Spanish). Lamoncloa.gob.es. Er ny hashtey veih yn lhieggan bunneydagh er 25 Mayrnt 2013. Feddynit magh er 26 Averil 2013.
↑ Marranys: Cha nel yn imraa taishbynit dy kiart. Jeeagh er y docamadys son sonreeaghtyn.

Kianglaghyn magh

Fysseree heer-oaylleeagh bentyn rish Yn Spaainey ec OpenStreetMap

40°N 4°W / 40°N 4°W / 40; -4

[es_lang-1] 'Sy Spaainey, ta staydys co-oikoil ec çhengaghyn elley eigsoylagh ayns ardjyn er-lheh (rere Slattyssyn Hene-reiltys) ny ta keim ennit er lheh oc. Ayns dagh fer jeu, she ennym foddey cadjin-cliaghtit y Spaainey da cooishyn eddyrashoonagh ad:
Aragonish: Reino d'Espanya

Astoorish: Reinu d'España

Bascish: Espainiako Erresuma

Cataloanish: Regne d'Espanya

Galeeshish: Reino de España

Ocsitaanish: Reiaume d'Espanha

Valensish: Regne d'Espanya

[2] Aragonish: Reino d'Espanya

[3] Astoorish: Reinu d'España

[4] Bascish: Espainiako Erresuma

[5] Cataloanish: Regne d'Espanya

[6] Galeeshish: Reino de España

[7] Ocsitaanish: Reiaume d'Espanha

[8] Valensish: Regne d'Espanya

[b-4] Ta'n Chashteelish bunnit myr çhengey oikoil y Steat ayns Olt 3 jeh Bunraght y Spaainey.^[2]

[Çhengaghyn_co-oikoil-5] Ayns boodeeyssyn hene-reiltagh eigsoylagh, ta staydys co-oikoil ec Bascish, Cataloanish, Galeeshish, Valensish, as Ocsitaanish (ta enmyssit dy h-ynnydagh myr Aranish). Ta keim ennit er lheh chammah ec Aragonish, Astoorish, as Leonish er bun ardjynagh.

[7] Va peseta yn Spaainey ymmydit roish my daink yn euro magh ayns 1999.

[8] Ta .eu ymmydit chammah, cur liorish steatyn elley yn Unnaneys Oarpagh. Chammah's shen, ta .cat ymmydit 'sy Chataloan, .gal 'sy Ghaleesh, as .eus 'sy Çheer Vascagh.

[2] Eaghtyraneys y Reiltys (11 Jerrey Fouyir 1997). "Real Decreto 1560/1997, de 10 de octubre, por el que se regula el Himno Nacional" (PDF). Boletín Oficial del Estado núm. 244 (ayns Spanish). Er ny hashtey (PDF) veih’n lhieggan bunneydagh er 24 Mean Fouyir 2015.

[3] "Bunraght y Spaainey" (ayns Spanish). Lamoncloa.gob.es. Er ny hashtey veih yn lhieggan bunneydagh er 25 Mayrnt 2013. Feddynit magh er 26 Averil 2013.

[wikidata-26841de44542e309348a03adeebe13f850f3a534-v5-6] Marranys: Cha nel yn imraa taishbynit dy kiart. Jeeagh er y docamadys son sonreeaghtyn.

[a]

[1]

[b]

[c]

[3]

[d]

[e]

[2]

Gurneil eaghtyrys
Eddyrashoonagh	FAST ISNI VIAF WorldCat
Ashoonagh	Y Çhillee Y Spaainey 2 Y Rank BnF data Yn Argenteen Y Chataloan Y Ghermaan Israel Ny Steatyn Unnaneysit Y Toolynn Y Çhapaan Y Phobblaght Çheck Yn Austrail Y Chorea Y Phortiugal
Çheer-oaylleeagh	MusicBrainz area
Ard-scoillaryn	CiNii
Ellyneyryn	KulturNav
Sleih	Trove Parlamaid yn RU
Elley	Kicklipaid yn Ookraan Noa-emshyragh Fockleyr Shenndeeagh yn Elveeish NARA IdRef 2 İslâm Ansiklopedisi