Jump to content

Yn Albaan

Co-ordnaidyn: 41°N 20°E / 41°N 20°E / 41; 20
Ass Wikipedia.
She yn çheer Valkanagh bun-chooish y duillag shoh. My vel anaase ayd ayns çheer 'syn Oarpey Heear Hwoaie, lhaih Nalbin.
Pobblaght yn Albaan
Republika e Shqipërisë (Albaanish)
Brattagh yn Albaan Cowrey cleinney yn Albaan
Brattagh Armys
Jarroo-raaTi Shqipëri, më jep nder, më jep emrin Shqipëtar
"Ta shiu, yn Albaan, cur onnor dou, ta shiu cur yn ennym Albaanagh orrym"
Arrane ashoonagh"Himni i Flamurit"
"Arrane da'n Vrattagh"

Preeu-valley
(as y balley smoo)
Tiranë
Çhengey oikoil Albaanish
Çhengaghyn ardjynagh er enney
Reiltys Pobblaght pharlamaidagh unnaneagh
 -  Eaghtyrane Bajram Begaj
 -  Ard-vinishter Edi Rama
Bunneeaght
 -  Yn Albaan Heuchrogheydagh 28 Sauin 1912 
 -  Prinsaght yn Albaan 29 Jerrey Souree 1913 
 -  Kied Phobblaght yn Albaan 31 Jerrey Geuree 1925 
 -  Reeriaght yn Albaan 1 Mean Fouyir 1946 
 -  Nah Phobblaght yn Albaan 10 Jerrey Geuree 1946 
 -  Trass Pobblaght yn Albaan 28 Nollick 1976 
 -  Kiarroo Pobblaght yn Albaan 29 Averil 1991 
Eaghtyr
 -  Yn clane 28,748 km² (139oo)
11,100 mi ker 
 -  Ushtey (%) 4.7
Earroo yn phobble
 -  Ooley 2008 3,600,523 (130oo)
 -  Coontey-pobble  2,811,655[1] 
 -  Glooaght 134/km² (63oo)
318.6/mi ker
LTS (CCK) Ooley 2008
 -  Yn clane $21.160 billioon (112h)
 -  Yn dooinney $6,649 (100oo)
Gini (2005) 26.7 (injil
ALD (2007) 0.801 (ard) (68oo)
Argid Lek (ALL)
Traa ynnydagh CET (UTC+1)
 -  Souree (TTLS) CEST (UTC+2)
Coad eddyr-voggyl .al
Coad çhellvane +355

She çheer 'syn Oarpey ee yn Albaan (Albaanish: Shqipëria) ny Pobblaght yn Albaan dy h-oikoil (Albaanish: Republika e Shqipërisë). T'ee soit ayns ny çheeraghyn Balkanagh as t'ee çhemmal rish Montenegro 'sy twoaie, rish Kosovo 'sy niar hwoaie, rish y Vassadoan Hwoaie 'sy niar, as rish y y Ghreag 'sy jiass. 'Sy neear, ta'n Albaan çhemmal rish y Vooir Aidreeatagh 'sy neear as rish y Vooir Ionagh 'sy neear yiass. She Tiranë yn preeu-valley, as ta Durrës, Elbasan, as Vlora coontit mastey ny h-ard-valjyn scanshoil elley. Ta 2,811,655 (2023)[1] sleih cummal 'sy çheer ta 28,748 km2 (11,100 sq mi) er eaghtyr. She Moslymee 55% jeh'n phobble, Cair-chredjuee 23% jeh'n phobble, as Catolee Raueagh 15% jeh'n phobble. She Albaanish y çhengey oikoil.

Shennaghys

[reagh | edit source]

Va'n Albaan coontit myr yn ayrn jiass jeh Illyria car Impiraght y Raue. Ayns ny Mean Eashyn, va ny h-Albaanee reirit liorish ram pooaraghyn joarree, goaill stiagh ny h-impiraghtyn Baisantagh as Veneeshagh. Car y 16oo eash va'n shassoo noi reill yn Impiraght Ottomanagh stiurit liorish Skanderbeg. Lurg kiare eashyn fo chosh ny Turkee, va hooar yn Albaan e neuchrogheydys ayns 1912. Ayns 1939, ren forsaghyn yn Iddaal Ashistagh goaill yn Albaan as va'n çheer coontit myr ayrn jeh Reeriaght yn Iddaal derrey 1943. Lurg y Nah Chaggey Dowanagh haink yn Albaan dy ve ny steat neuchrogheydagh reesht, fo reill chummynagh. Ren Enver Hoxha reirey yn çheer derrey laa e vaaish ayns 1985. Haink Ramiz Alia stiagh ayns e ynnyd as ren eh stiurey yn çheer trooid lhing chaghlaaee derrey ren yn Albaan filley er-ash dys y deynlaghys ayns 1992.

Coondaeghyn as slystyn

[reagh | edit source]
Coondaeghyn ny h-Albaan

Ta'n Albaan rheynnit magh ayns 12 choontae (Albaanish: qark/qarku). Ta dagh coontae fo-rheynnit magh ayns slystyn:

Coontae Slystyn Preeu-valley
1 Berat Berat, Kuçovë, Skrapar Berat
2 Dibër Bulqizë, Dibër, Mat Peshkopi
3 Durrës Durrës, Krujë Durrës
4 Elbasan Elbasan, Gramsh, Librazhd, Peqin Elbasan
5 Fier Fier, Lushnjë, Mallakastër Fier
6 Gjirokastër Gjirokastër, Përmet, Tepelenë Gjirokastër
7 Korçë Devoll, Kolonjë, Korçë, Pogradec Korçë
8 Kukës Has, Kukës, Tropojë Kukës
9 Lezhë Kurbin, Lezhë, Mirditë Lezhë
10 Shkodër Malësi e Madhe, Pukë, Shkodër Shkodër
11 Tirana Kavajë, Tirana Tirana
12 Vlorë Delvinë, Sarandë, Vlorë Vlorë

Imraaghyn

[reagh | edit source]
  1. a b Marranys: Cha nel yn imraa taishbynit dy kiart. Jeeagh er y docamadys son sonreeaghtyn.

41°N 20°E / 41°N 20°E / 41; 20