مواد ڏانھن هلو

آسٽريليا

ڳنڍڻن کي سنواريو
بيھڪ: 25°S 133°E / 25°S 133°E / -25; 133
کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
سلجھائپ صفحن جي لاءِ معاونت نظر ھيٺ مضمون ملڪ تي آهي. کنڊ جي لاءِ آسٽريليا کنڊ ڏسو. ٻين استعمالن لاءِ ٻيا استعمال آسٽريليا (سلجھائپ) ڏسو.
آسٽريليشيا، آسٽراشيا، يا آسٽريا سان ڀل نہ کائو.

ڪامن ويلٿ آف آسٽريليا

A blue field with the Union Flag in the upper hoist quarter, a large white seven-pointed star in the lower hoist quarter, and constellation of five white stars in the fly – one small five-pointed star and four, larger, seven-pointed stars.
نِسبتي نشان آسٽريليا
جھنڊو نِسبتي نشان
A map of the eastern hemisphere centred on Australia, using an orthographic projection
  ڪامن ويلٿ آف آسٽريليا
  آسٽريليا جو انٽارڪٽيڪا ۾ علائقو
گادي جو هنڌ ڪينبرا
35°18′29″S 149°07′28″E / 35.30806°S 149.12444°E / -35.30806; 149.12444
سڀ کان وڏو شهر سڊني (ميٽروپوليٽن)
ميلبورن (شهري) [N 1]
قومي ٻولي آسٽرلين انگلش [N 2]
مذهب (2021)
مقامي آبادي
حڪومت فيڊرل پارليامينٽري ۽ آئيني بادشاهت
• شاھي سربراھه
 چارلس ٽيون
• گورنر جنرل
 سام موستن
• وزيراعظم
 انٿوني البانيز
مقننه پارليامينٽ
سينيٽ
ايوان نمائندگان (قومي اسيمبلي)
آزادي يونائيٽيڊ ڪنگڊم، عظيم برطانيه ۽ اتر آئرلينڊ جي متحده بادشاهت کان
• وفاق جو قيام
 پهرين جنوري، 1901ع
• بالفور اعلاميو
 15 نومبر، 1926ع
• ويسٽ منسٽر قانون نافذ ٿيو
 9 آڪٽوبر، 1942ع
(3 سيپٽمبر، سال 1939ع کان عمل ۾ آيو)
• 1986ع جو آئين
 3 مارچ، 1986ع
پکيڙ
• جملي
 7٬692٬024 km2 (2٬969٬907 sq mi) (6th)
• پاڻي (%)
 0.76
آبادي
• 2025 اندازو
 26,592,600 [7] (54هون)
• 2021 مردم شماري
 2,58,90,773[8]
•  گھاٽائي
 3.5 /km2 (9.1 /sq mi) (24هون)
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) 2024 لڳ ڀڳ
• في سيڪڙو
 69,475 ڊالر في ڪس[9] (23هون)
جِي. ڊي. پي  (رڳو نالي ۾ ) 2024 لڳ ڀڳ
• ڪل
 1.802 ٽريلين (18.02 کرب) ڊالر [9] (14هون)

آسٽريليا (Australia)، سرڪاري طور تي آسٽريليا جي دولت مشترڪه (Commonwealth of Australia)، [14][15] اوشينيا کنڊ جو ھڪ خودمختيار ملڪ آهي، جن ۾ آسٽريليا کنڊ جي مکيه زمين، تسمانيا ٻيٽ ۽ ٻيا ڪيترائي ننڍا ٻيٽ شامل آهن. ان جي ڪل ايراضي 76,88,287 چورس ڪلوميٽر (29,68,464 چورس ميل) آهي، جيڪا ان کي دنيا جو ڇهون وڏو ۽ اوشيانا ۾ سڀ کان وڏو ملڪ بڻائي ٿي. ان جي آبادي لڳ ڀڳ ٻه ڪروڙ ستر لک آهي،[16] جيڪو تمام گهڻو شهري ۽ اوڀر جي ساحلن تي مرڪوز آهي.[17] ڪينبرا ملڪ جو گاديءَ جو هنڌ آهي، جڏهن ته ان جا سڀ کان وڌيڪ آبادي وارا شهر سڊني ۽ ميلبورن آهن، ٻنهي جي آبادي 50 لک کان وڌيڪ آهي.[18] ٻيا مشھور شھر برسبين، پرٿ ۽ ايڊيليڊ آھن.

اهو زندگي جي معيار، صحت، تعليم، معاشي آزادي، شهري آزادين ۽ سياسي حقن لاءِ اعليٰ مقام رکي ٿو.[19] آسٽريليا هڪ وفاقي پارلياماني جمهوريت ۽ آئيني بادشاهت آهي جنهن ۾ ڇهه رياستون ۽ ڏهه علائقا شامل آهن. ان جي آبادي لڳ ڀڳ ٻه ڪروڙ ستر لک آهي. جيڪو تمام گهڻو شهري آهي ۽ اوڀر جي ساحلن تي مرڪوز آهي.[20] ڪينبرا ملڪ جو گاديءَ جو هنڌ آهي، جڏهن ته ان جا سڀ کان وڌيڪ آبادي وارا شهر سڊني ۽ ميلبورن آهن، ٻنهي جي آبادي 50 لک کان وڌيڪ آهي.[21]

آسٽريليا هڪ وچولي طاقت آهي، ۽ دنيا جو تيرهون نمبر تي فوجي خرچ آهي. اهو بين الاقوامي گروپن : جن ۾ گڏيل قومن؛ G20؛ OECD؛ ورلڊ ٽريڊ آرگنائيزيشن؛ ايشيا-پئسفڪ اقتصادي تعاون؛ پئسفڪ ٻيٽ فورم؛ پئسفڪ ڪميونٽي؛ قومن جي دولت مشترڪه؛ ۽ دفاعي ۽ سيڪيورٽي تنظيمون ANZUS، AUKUS، ۽ فائيو آئيز جو ميمبر آهي. اهو پڻ آمريڪا جو هڪ اهم غير نيٽو اتحادي آهي.[22]

نالو

[سنواريو]

نالو آسٽريليا، لاطيني اصطلاح، "ٽيرا آسٽريلس انڪوگنيٽا" (نامعلوم ڏاکڻي سر زمين) مان نڪتل آهي،[23] جيڪو قديم زماني کان وٺي ڏکڻ اڌ گول ۾ هڪ فرضي کنڊ لاءِ استعمال ٿيندو هو.

جڏهن ولنديزيي 17هين صدي ۾ آسٽريليا جي گرد سامونڊي رستي چڪر لڳايو ۽ نقشو ٺاهڻ شروع ڪيو، ته انهن کنڊ کي کي "نيو هالينڊ" جو نالو ڏنو.

نالو "آسٽريليا" ڳولا ڪندڙ ميٿيو فلنڊرز طرفان تجويز ڪيو ويو، جنهن 1803ع ۾ کنڊ جي گرد سامونڊي رستي چڪر لڳايو. پوء به، جڏهن سندس سفر جو احوال 1814ع ۾ شايع ٿيو، هن "ٽيرا آسٽريلس" جو نالو استعمال ڪيو. نيو سائوٿ ويلز جي گورنر، لکلان ميڪويئر سرڪاري طور تي ڊسمبر، 1817ع ۾ نيو هالينڊ جي جاءِ تي آسٽريليا جو نالو تجويز ڪيو. برطانوي ائڊمرلٽي 1824ع ۾ اهو نالو اختيار ڪيو ۽ برطانوي پارليامينٽ سال 1828ع ۾ قانون سازي ۾ ھن نالي کي استعمال ڪيو. برطانيه جي هائيڊروگرافڪ آفيس 1830ع جي آسٽريليا ڊاريڪٽري ۾ نئون نالو استعمال ڪيو. ڇهن اڳوڻي ڪالونين جي نئين فيڊريشن لاءِ "آسٽريليا جي دولت مشترڪه" (Commonwealth of Australia) برطانيه جي دستور جي ايڪٽ 1900 ۾ باضابطه طور تي شامل ڪيو ويو.

تاريخ

[سنواريو]
اولھ آسٽريليا جي ڪمبرلي واري علائقي ۾ پٿرن تي قديم ابارجين ماڻھن جو آرٽ

ھن سرزمين تي انساني آبادي جي شروعات 65,000 سال اڳ ٿي ھئي.[24][25] تاريخ جي دور کان اڳ، آسٽريليا جي اصلي باشندن (Aboriginal Australians) جا ابا ڏاڏا 50,000 کان 65,000 سال اڳ، برفاني دور جي آخر ۾ ڏکڻ اوڀر ايشيا کان اچڻ شروع ٿيا هئا.[26][27][28] ۽ 40000 سال اڳ علائقي ۾ وسي ويا هيا.[29] ھتان جا اصلي رھاڪو (Aboriginal) 65,000 سالن کان اتي رھندڙ آھن.[30] آسٽريليا ۾ سڀ کان قديم انساني باقيات منگو ڍنڍ وارا باقيات آهن جيڪي 41,000 سال پراڻا آهن.[31][32] ان باقيات جي علائقي جا رھاڪو موجوده اصل رھاڪن جا ابا ڏاڏا ھيا.[33] آسٽريليا جي ابارجين تھذيب ڌرتي جي قديم تھذيبن مان ھڪ آھي.[34]

يورپين جي آمد کان اڳ ھتان جا مقامي رھاڪو چارو جمع ڪندڙ ۽ شڪاري ھيا ۽ 250 الگ الگ ٻوليون ڳالهائيندا هئا. انھن جي معيشت ۽ سماج پيچيده ھيو.[35][36] موجوده آثار قديم جي ماھرن جي اندازن مطابق انھن جي آبادي 7,50,000 تائين ھئي.[37][38] ابارجين مقامي رھاڪن جي ثقافت زباني روايتن تي مشتمل ھئي جيڪي نسل در نسل منتقل ٿينديون رھيون.[39] انهن جي ثقافت دنيا جي قديم ترين باقي رهندڙ ثقافتن مان هڪ آهي. [40] آسٽريليا جي اصلي باشندن (Aboriginal Australians) جا ابا ڏاڏا 50,000 کان 65,000 سال اڳ، آخري برفاني دور ۾ ڏکڻ اوڀر ايشيا کان اچڻ شروع ٿيا هئا.[41][42][43] برطانوي آبادڪاري جي وقت تائين، آسٽريليا جا اصلي باشندا 250 الگ الگ ٻوليون ڳالهائيندا هئا ۽ انهن جي ثقافت دنيا جي قديم ترين باقي رهندڙ ثقافتن مان هڪ هئي. [44] آسٽريليا جي ڪوئنزلينڊ واري پاسي ٽوريس واري سامونڊي لنگهہ جي ٻيٽن ۾ رھندڙ ماڻهو وري ابارجين رھاڪن کان مختلف ھئا. نسلي طور تي اھا ميلنيشيائي ھيا ۽ انھن جو گذران موسمي زراعت ۽ سامونڊي ۽ جابلو وسيلن تي ھوندو ھيو.[45] آسٽريليا جي اترين سامونڊي پٽي تي مڪاسار نسل جي ماڻهن جي گهڻي اچ وڃ ھئي جيڪي انڊونيشيائي مھاڻا ھيا.[46]

يورپين جي آمد

[سنواريو]
آسٽريليا جي علائقائي ارتقا

آسٽريليا جي لکيل تاريخ 17هين صدي ۾ ولنديزين جي ساحلي پٽي جي ڳولا سان شروع ٿي. يورپي ھن سرزمين تي سترھين صدي عيسويءَ ۾ داخل ٿيا.[29] سال 1770ع ۾ يورپين مان سڀ کان پھريون يورپي، ڪيپٽن جيمز ڪڪ اوڀر واري ساحل تي ڪجهہ زميني حصي تي قبضو ڪري اولھ آسٽريليا جي نالي سان ھڪ برطانوي ڪالوني جو بنياد وڌو. برطانوي نوآبادي جي شروعات سال 1788ع ۾ نيو سائوٿ ويلز جي پينل ڪالوني جي قيام سان ٿي. جنھن کان پوءِ اوڻويھين صدي تائين ڇھ ٻيون ڪالونيون قائم ٿي ويون. هن کان پوءِ اڳتي ھلي سموري آسٽريليا تي برطانيا جو قبضو ٿي ويو ۽ 1901ع ڪامن ويلٿ آف آسٽريليا ۾ تبديل ٿي ويو. ھن نئين ملڪ پنھنجي قدرتي وسيلن جي ڪري جلدي ترقي ورتي.[29]

آسٽريليا جي اصلي باشندن (Aboriginal Australians) جا ابا ڏاڏا 50,000 کان 65,000 سال اڳ، آخري برفاني دور ۾ ڏکڻ اوڀر ايشيا کان اچڻ شروع ٿيا هئا.[47][30][48] برطانوي آبادڪاري جي وقت تائين، آسٽريليا جا اصلي باشندا 250 الگ الگ ٻوليون ڳالهائيندا هئا ۽ انهن جي ثقافت دنيا جي قديم ترين باقي رهندڙ ثقافتن مان هڪ هئي. [49]

آسٽريليا جي لکيل تاريخ 17هين صدي ۾ ولنديزين جي ساحلي پٽي جي ڳولا سان شروع ٿي. برطانوي نوآبادي جي شروعات سال 1788ع ۾ نيو سائوٿ ويلز جي پينل ڪالوني جي قيام سان ٿي. 19هين صدي جي وچ تائين، براعظم جو گهڻو حصو يورپي آبادگارن پاران ڳولهيو ويو هو ۽ پنج اضافي خود مختيار برطانوي ڪالونيون قائم ڪيون ويون، هر هڪ 1890ع تائين خود مختياري حاصل هئي. سال 1901ع ۾ سڀني نوآبادين کي گڏ ڪري، "آسٽريليا جي دولت مشترڪه" جي نالي سان هڪ وفاق بنايو ويو، جيڪا برطانيه کان وڌيڪ خودمختياري حاصل ڪرڻ جي عمل کي جاري ڪيو، جيڪو ويسٽ منسٽر ايڊاپشن ايڪٽ 1942ع جي قانون پاران نمايان ڪيو ويو ۽ 1986ع ۾ آسٽريليا ايڪٽ ۾ ختم ٿيو.[50]

جاگرافي

[سنواريو]

هي ملڪ ڏکڻ اولھ پيسفڪ سمنڊ ۾ آهي، هن جي اتر ۾ تيمور ۽ آرا فورا سمنڊ، اوڀر ۾ ڪورل سمنڊ ۽ تسمان سمنڊ ۽ اولھ ۾ هندي سمنڊ آهي.[29]

آسٽريليا جو جھندو
انڊين پيسيفڪ

آسٽريليا زمين جي ڏکڻ پاسي واري اڌ ڀاڱي تي هڪ ڌار وڏو کنڊ ۽ هڪ وڏو ٻيٽ آهي. هي ايراضيءَ جي لحاظ کان دنيا جو ڇهون وڏو ملڪ آهي، جنھن جي ڪل پکيڙ 7692300 چورس ڪلوميٽر (2266150 چورس ميل) ۽ آبادي ٻن ڪروڙن کان مٿي آهي. گاديءَ جو هنڌ ڪينبرا (Canberra) ۽ سڀ کان مٿانھون هنڌ مائونٽ ڪاسڪيوسڪو (بلندي: 2230 ميٽر) آهي.

اوپيرا ھائوس

آسٽريليا جي سرڪاري ٻولي انگريزي آهي، جڏهن تہ هتي اٽالين ۽ يوناني پڻ ڳالهائجن ٿيون، موسم گرم ۽ خشڪ هوندي آهي. اندرين علائقن ۾ مينھن گهٽ پوندو آهي.[29]

ميلبورن جي سانجهي

آسٽريليا جو محل وقوع يا دنيا جي نقشي ۾ بيھڪ 27 00 S, 133 00 E. ھن کي اوشنيا بہ چوندا آهن.[29] ھن جي پکيڙ 7,741,220 sq km آھي جنھن مان 7,682,300 sq km خشڪي ۽ 58,920 sq km پاڻي اٿس. دنيا جو پکيڙ ۾ ستون وڏو ملڪ آهي.[29] ھن جي سرحد جي ڊيگهہ 25,760 km آھي جيڪا صرف سمنڊ سان لڳي ٿي. سمنڊ ۾ ان جو علائقو چوڌاري خشڪيءَ کان 12 ناٽيڪل ميلن تائين آهي. سطح سمنڊ کان ان جي سراسري اوچائي 330 ميٽر آهي.[29]

اونهو مقام اير ڍنڍ (Lake Eyre) آهي جيڪا سمنڊ جي سطح کان 15 ميٽر ھيٺ آھي.[29] سڀ کان اوچو مقام ڪاسڪيئوسڪو جبل (Kosciuszko Mountain) جي چوٽي آھي جيڪا سمنڊ جي سطح کان 2,228 m بلند آهي.[29] ھن ملڪ جا قدرتي وسيلا باڪسائيٽ، ڪوئلو، ڪچو لوھ، ٽامو، ٽين، سون، چاندي، يورينيم، نڪل، ٽنگسٽين، شيھو، زنڪ، ھيرا، قدرتي گيس، پيٽرول وغير آھن. آسٽريليا دنيا ۾ ڪوئلي جو سڀ کان وڏو ايڪسپوررٽر آهي ۽ پوري دنيا جي ڪوئلي جي برآمد جو 29 سيڪڙو ھن ملڪ جو آهي.[29] ھن جي 57.4 سيڪڙو زمين زراعت سان لاڳاپيل آهي جنھن جو 47.1 سيڪڙو چراگاھون ۽ 19.3 سيڪڙو ٻيلا آهن. 6.2 سيڪڙو وري آبپاشي تي آباد ٿئي ٿي جنھن جي ايراضي 25000 چورس ڪلوميٽر آهي.[29]

آسٽريليا دنيا جو سڀ کان هموار ۽ خشڪ موسم وارو براعظم آهي.[51] اهو، حياتي ۽ زمين جي تزئين جي لحاظ کان هڪ ڏاڍو متنوع (Megadiverse) ملڪ آهي ۽ ان جي سائيز ان کي مختلف قسم جا منظر ۽ موسم ڏئي ٿي جنهن ۾ اندروني ريگستان ۽ ساحل سان گڏ ٽراپيڪل برساتي ٻيلا شامل آهن.

معيشت

[سنواريو]

آسٽريليا جي مکيہ زرعي پيداوار ڪڻڪ، جوئر، ڪمند، ڪپھ، ميوا ۽ ڀاڄيون آهن.[29] هتان جي مکيہ صنعتن ۾ فولاد ايليومينم، گاڏيون، ڪپڙي جي اڻت، مشينري، سياحت، رڍ جو اون ۽ انهن جي گوشت جي پيڪنگ آهي ۽ مکيہ معدنيات، لوھ، ڪوئلو، باڪسائيٽ، ٽامو، سون، چاندي، قلعي، يورينيم، پيٽروليم، گئس، هيرا ۽ جست آهن.[29]
ھن ملڪ جي في نفر جي ڊي پي، 2017ع ۾ 49,900 ڊالر ھئي ۽ ساڳي سال جي.ڊي.پي. واڌ 2.2 سيڪڙو ھئي.[29] 2017ع ۾ ملڪ م افراط زر 2.2 سيڪڙو ھيو ۽ آمريڪي ڊالر جي ڀيٽ ۾ آسٽريلين ڊالر جي طاقت 1.31 ھئي.[29] ھتي سئو سيڪڙو آبادي کي بجلي جي سھولت ڏنل آهي. 2015ع ۾ ھتي بجلي جو استعمال 2,23,600 ميگا واٽ ھيو جڏھن تہ مجموعي ملڪي پيداوار 2,37,900 ميگاواٽ ھئي.[29] ملڪ ۾ 2013ع ۾ ايئرپورٽن جو تعداد 480 ھيو. ملڪ ۾ ريلوي لائين جي ڊيگهہ 33,343 ڪلوميٽر آهي ۽ روڊن جي ڊيگهہ 8,73,573 ڪلو ميٽر آھي.[29] ملڪ ھر سال جي ڊي پي جو 2 سيڪڙو دفاع تي خرچ ڪندو آھي.[29]

ان جي معيشت انتهائي ترقي يافته آهي ۽ عالمي سطح تي في ماڻهو آمدني ۾ سڀ کان وڌيڪ آهي.[52] [53] ان جا گهڻا قدرتي وسيلا ۽ ترقي يافته بين الاقوامي واپاري لاڳاپا ملڪ جي معيشت لاءِ اهم آهن.

آسٽريليا، جن کي "فيڊريشن آف آسٽريليا" يا "آسٽريليا جو وفاق" پڻ چوندا آهن. اهو لاطيني لفظ "آسٽرالس"[54] مان نڪتل آهي، جنھن جو مطلب آهي ”ڏاکڻي زمين“.[55] ھن ملڪ جو سرڪاري نالو "آسٽريليا جي دولت مشترڪہ" يا "ڪامن ويلٿ آف آسٽريليا" آهي.[56] اھو اوشينيا کنڊ جو ھڪ خودمختيار ملڪ آهي جنھن ۾ آسٽريليا واري ڌرتيءَ سان گڏوگڏ تسمانيا ۽ ٻيا ڪيترائي ننڍا ٻيٽ شامل آهن. ھي ملڪ پکيڙ ۾ دنيا جو ڇھون نمبر وڏو ملڪ آهي پر ان جي آبادي اڍائي ڪروڙ جي لڳ ڀڳ آهي.[57] ملڪ جو گاديءَ جو هنڌ ڪينبرا ۽ وڏي ۾ وڏو شھر سڊني آھي. ملڪ جا ٻيا مشھور شھر ميلبورن، برسبين، پرٿ ۽ ايڊيليڊ آھن

ھي ملڪ زندگي جي گوناگونيت سان ڀرپور آهي. ھتي مختلف قسمن جا زميني ميدان، ريگستان، جبل، ٻيلا، درياء، ڍنڍون ۽ سمنڊ واقع آھن جن ۾ جانورن، پکين، ريڙهيون پائيندڙ جانورن، مڇين، جيتن وغيره جون بي شمار جنسون ملن ٿيون. ملڪ جي آبادي جي گھاٽائي دنيا جي ٻين ملڪن جي ڀيٽ ۾ گهٽ ۾ گهٽ ملڪن مان آھي. ھتي ھڪ چورس ڪلوميٽر جي پکيڙ لاءِ صرف 2.8 ماڻھو آھن.[58] ھن ملڪ جي آمدني جي ذريعن ۾ کاڻون، ٽيلي ڪميونيڪيشن، بينڪاري، صنعت، تعليم شامل آهن.[59][60][61] ھي ملڪ تمام گهڻو ترقي يافتہ آهي ۽ ڪل قومي پيداوار جي لحاظ کان دنيا جي چوڏھين وڏي معيشت آھي. في ڪس آمدني جي لحاظ کان ھي ملڪ عالمي بينڪ جي ڏنل درجي مطابق دنيا ۾ ڏھين نمبر تي آهي.

آباديات

[سنواريو]

آسٽريليا کي خوش بختيءَ جي زمين بہ چيو ويندو آهي. هتي سڀ کان اڳ جيڪي ماڻهو اچي آباد ٿيا، سي شايد تسمانين هئا، جن 40 هزار سال اڳ ڏکڻ ايشيا مان لڏپلاڻ ڪري تسمانيا اچي وسايو، جيڪي آسٽريليا جا اصلوڪا رهواسي "اب-اورجينل" (Aboriginal) سڏيا ويندا آهن.[29] جڏهن تہ گوري نسل جا ماڻهو، گهڻو ڪري انهن يورپين ۽ خاص ڪري انگريزن جو اولاد آهن، جنهن کي قيدين جي صورت ۾ ٻيڙن ذريعي هن ڏورانهين کنڊ تي اڇلايو ويندو هو.[29] 10هين صدي عيسويءَ ۾ پهريون مسلمان هتي واپار جي غرض سان آيو. 14هين صدي عيسويءَ ۾ مسلمان آسٽريليا جي اترئين ڪناري تي آباد ٿيڻ لڳا، جنھن تي عرب واپارين جو ڪنٽرول هو.[29] يورپي 17هين صدي عيسوي ۾ آيا. ولنڊيزي 18هين صدي عيسويءَ ۾ کنڊ تي پهتا ۽ هن کي "نئون هالينڊ" (New Holland) جو نالو ڏنو.[29] 20 اپريل 1770ع تي برطانوي جهازي، ڪيپٽن جيمز ڪڪ، کنڊ جي اوڀرئين ڪناري تي، برطانيه جي علائقي طور قبضو ڪيو، جتي اصلوڪا قبيلا آباد ھئا.[29]

آبادي

[سنواريو]

جولاءِ 2017ع مطابق ھن ملڪ جي آدمشماري 23,232,413 ھئي ۽ ان مطابق دنيا ۾ آبادي جي لحاظ کان ھن ملڪ جو نمبر 56 وڃي بيٺو.[62] آبادي ۾ %25.9 انگريز، %25.4 آسٽريلين، %7.5 آئرش، %6.4 اسڪاٽش، %3.3 اطالوي، %3.2 جرمن، %3.1 چيني، %1.4 ھندوستاني، %1.4 يوناني، %1.2 ولنديزي ۽ %15.8 ٻيا آهن، جن ۾ آسٽريليا جا پراڻا رھاڪو بہ شامل آھن.[29]

ٻوليون

[سنواريو]

ھن ملڪ ۾ مختلف ٻوليون ڳالهائيندڙ ماڻهو رهن ٿا جن ۾ %76.8 انگريزي، %1.6 مندارن چيني، %1.4 اطالوي، %1.3 عربي، %1.6 يوناني، %1.2 ڪينٽونيز چيني ڳالھائيندڙ آھن. %1.1 ويتنامي ٻوليون ڳالھائڻ ٿا.

مذهب

[سنواريو]

ھن ملڪ ۾ مذهب سان لاڳاپيل ماڻهن ۾ پوري آبادي جو 23.1 سيڪڙو پروٽيسٽنٽ، 22.6 سيڪڙو رومن ڪيٿولڪ آهن. 2.6 مسلمان، 2.4 ٻڌ ۽ 1.9 ھندو ۽ باقي ٻيا عيسائي فرقا ۽ ٻيا مذھب آھن.[29]

سياسي انتظام

[سنواريو]

آسٽريليا هڪ فيڊريشن آهي، جتي آئيني بادشاهت ۽ برطانوي طرز جي پارلياماني جمهوريت آهي. چارلس ٽيون رياست جو سربراھ ۽ هٿياربند فوجن جو سپريم ڪمانڊر آهي.
آسٽريليا جي آزاديءَ جو ڏهاڙو پھرين جنوري 1901ع آهي ۽ کيس گڏيل قومن جي اداري جي ميمبرشپ پھرين نومبر 1945ع کان مليل آهي. 2010ع جي غير سرڪاري انگن اکرن موجب آسٽريليا جي آبادي 22,333,569 آهي.[63]

ڪينبرا جي پارليامينٽ

آسٽريليا ۾ 6 رياستون ۽ ٻہ خطا آهن:

  1. نيو سائوٿ ويلز
  2. ڪئينسلينڊ
  3. سائوٿ آسٽريليا
  4. تسمانيا
  5. وڪٽوريا
  6. ويسٽرن آسٽريليا

ھي ملڪ پھرين جنوري 1901 ۾ برطانيا کان آزاد ٿيو. آئين بہ ساڳي سال خودمختياري سان گڏوگڏ لاڳو ٿيو. ھتي ڪامن لا سسٽم مروج آھي. شھريت جي لاءِ لازم آهي تہ والدين مان ڪو ھڪ آسٽريلين ھجي. ڪو بہ ٻار اتي ڄمڻ سان شھري نہ ٿو ٿي سگهي. ووٽ جو حق ھتي 18 سال جي عمر ۾ شروع ٿيندو آهي. ھن ملڪ جي پارليامينٽ ٻن ايوانن تي مشتمل آهي جن ۾ ھڪ ايوان سينيٽ آھي جنھن ۾ 76 سيٽون آھن جن مان ھر رياست کي 12 جيڪي 72 ٿينديون ۽ باقي 4 خطن جون آھن يعني 2 وفاقي گاديءَ وارو خطو ۽ باقي 2 ٻئي خطي جون. سينيٽر 6 سالن لاءِ چونڊيا ويندا آهن ۽ اڌ ميمبر ھر 3 سالن ۾ نوان ايندا آھن. ٻيو ايوان ھائوس آف ريپرزنٽيٽوز آھي جنھن جا 150 ميمبر آھن. ھن ملڪ جي وڏي ۾ وڏي عدالت ھاء ڪورٽ آف آسٽريليا آھي جنھن ۾ چيف جسٽس سميت ست جج آھن.[64]

مکيہ شھر

[سنواريو]

آسٽريليا جا مشھور شھرن ۾ شامل آهن: ڪينبرا، پرٿ، ايڊيليڊ، ميلبورن، سڊني، ڊارون، برسبين، نيوڪاسل، جيرالڊٽن ۽ پورٽ لنڪن وغيره.

مائونٽ ائنسيلي تان نظر ايندڙ ڪينبرا جي سانجهيءَ (twilight) وارو منظر
پرٿ جو افقي منظر
ايڊيليڊ جو مونٽ لافٽي
ڊارون جو مرينا نار
پورٽ ھوبرٽ مرينا جي خليج تي

ثقافت

[سنواريو]

آسٽريليا جي ثقافت متنوع آهي[65] ۽ ملڪ جي مقامي روايتن، اينگلو-ڪيلٽڪ ورثي ۽ 1945ع کان پوءِ گھڻ-ثقافتي لڏپلاڻ جي تاريخ کي ظاهر ڪري ٿي.[66] [67] آمريڪي ثقافت پڻ اثرائتو رهي آهي.[68] برطانوي نوآبادياتي دور کان وٺي آسٽريليا جي ثقافت جي ارتقا مخصوص ثقافتي خاصيتن کي جنم ڏنو آهي.[69][70]

سڊني اوپيرا هائوس 1973ع ۾ مڪمل ٿيو ۽ 2007ع ۾ يونيسڪو جي عالمي ورثي جو ماڳ قرار ڏنو ويو، جنهن جي ڪري اهو عهدو حاصل ڪندڙ سڀ کان ننڍي عمارت بڻجي وئي.[71]

ڪيترائي آسٽريلين پنهنجي قومي سڃاڻپ جي حصي طور مساوات، دوستي، ٻئين لاء تعظيم ۽ رسميت جي کوٽ کي سڃاڻن ٿا.[72][73][74] اها پنهنجي اظهار لاء انگريزي کي آسٽريلوي لهجي ۾ استعمال ڪن ٿا، انهي سان گڏ آسٽريلوي مزاح، جيڪو اڪثر ڪري خشڪ، تعظيم جي کوٽ ۽ طنزيه خيال ڪيو ويندو آهي.[75][76] نئين شهرين ۽ ويزا هولڊرز کان "آسٽريليائي قدرن" جي پابند رهڻ جي توقع ڪئي ويندي آهي، جن جي سڃاڻپ گهرو معاملن واري کاتي پاران هن طور ڪئي وئي آهي؛ فرد جي آزادي جو احترام؛ قانون جي حڪمراني جو خيال، نسلي، صنفي ۽ مذهبي امتياز جي مخالفت ۽ "fair go" (منصفانه عمل) جي سڃاڻپ، جنهن ۾، سڀني لاءِ موقعن جي برابري ۽ ضرورتمندن جو خيال شامل آهي.[77] انهن قدرن جو ڇا مطلب آهي ۽ ڇا آسٽريليا وارا انهن کي برقرار رکن ٿا يا نه، اها فيڊريشن ٺاهڻ کان اڳ کان بحث هيٺ آهي.[78][79][80][81]

آرٽس

[سنواريو]
هوبارٽ، تسمانيا ۾ پراڻي ۽ نئين آرٽ جي عجائب گهر جي ميوزيم ۾ تصوير ۾ ڏيکاريل سڊني نولان جي "اسنيڪ ميورل" اصلي آسٽريلوي (Aboriginal) جي افسانوي قوس قزح بلاء ۽ خشڪ سالي کان پوءِ ايندڙ ريگستاني گلن جي تصور کان متاثر ٿي ٺاهي وئي آهي.[82]

آسٽريليا ۾ 1,00,000 کان وڌيڪ قديم آسٽريلوي رهواسين جي پٿر آرٽ جا ماڳ آهن ۽ روايتي ڊيزائن، نمونا ۽ ڪهاڻيون، جيڪا عصري اباوريجنل فن سان گهٿيل آهن.[83] شروعاتي نو آبادڪار فنڪار هن نئين اڻ واقف زمين ۾ دلچسپي وٺيا.[84] آرٿر اسٽريٽن، ٽام رابرٽس ۽ ٻين جا ڪم، يونين ٺاهين جي مقصد لاء قومپرست جذبات جو اظهار ڪندا هئا.[85] جڏهن ته هن سوچ جو اسڪول 1900ع جي ڏهاڪي تائين بااثر رهيو. جديديت پسند جهڙوڪ مارگريٽ پريسٽن ۽ ڪلارس بيڪٽ ۽ بعد ۾، سڊني نولان، نئين فنڪارانه رجحانات جي ڳولا ڪيا.[86] لينڊ اسڪيپ امپريشنل ابوريجنل واٽر ڪلر پينٽر، البرٽ ناماتجيرا جي ڪم جو مرڪز رهيو[87] ۽ انهي سان گڏ فريڊ وليمز، بريٽ وائٽلي ۽ ٻين جنگ کان پوءِ جا فنڪار، جنهن جو ڪم، انداز ۾ چونڊيل پر منفرد طور تي آسٽريليائي، علامتي ۽ تجريدي آرٽ جي ملاپ سان منتقل ٿيو.[88]

يورپي آبادڪاري کان پوءِ جي ڏهاڪن ۾ آسٽريليا جو ادب آهستي آهستي وڌيو، جيتوڻيڪ مقامي زباني روايتون تمام گهڻيون پراڻيون آهن.[89] 19هين صدي ۾، هنري لاسن ۽ بينجو پيٽرسن مخصوص مقامي بش لفظيات تي ڪم ڪيو.[90] جيڪا اڃا تائين مشهور آهن. پيٽرسن جي بش نظم "والزنگ ميٽيلڊا" کي آسٽريليا جو غير سرڪاري قومي ترانو سمجهيو ويندو آهي.[91] ملز ايوارڊ جو پهريون حاصل ڪندڙ، پيٽرڪ وائيٽ، سال 1973ع ۾ ادب ۾ نوبل انعام کٽيو.[92] آسٽريليا جي بڪرز انعام يافته ۾ پيٽر ڪيري، ٿامس ڪينلي ۽ رچرڊ فلانگن شامل آهن.[93]

کاڌا

[سنواريو]
Pavlova Dessert

Most Indigenous Australian groups subsisted on a diet of native fauna and flora, otherwise called bush tucker.[94] It has increased in popularity among non-Indigenous Australians since the 1970s, with examples such as lemon myrtle, the macadamia nut and kangaroo meat now widely available.[95][96]

The first colonists introduced British and Irish cuisine to the continent.[97][98] This influence is seen in dishes such as fish and chips, and in the Australian meat pie, which is related to the British steak pie. Also during the colonial period, Chinese migrants paved the way for a distinctive Australian Chinese cuisine.[99]

Post-war migrants transformed Australian cuisine, bringing with them their culinary traditions and contributing to new fusion dishes.[100] Italians introduced espresso coffee and, along with Greeks, helped develop Australia's café culture, of which the flat white and avocado toast are now considered Australian staples.[101][102] Pavlovas, lamingtons, Vegemite and Anzac biscuits are also often called iconic Australian foods.[103]

آرٽ

[سنواريو]

Australian public intellectuals have also written seminal works in their respective fields, including feminist Germaine Greer and philosopher Peter Singer.[104]

Arising from the Australian pub rock scene, AC/DC ranks among the world's best-selling music acts.

In the performing arts, Aboriginal peoples have traditions of religious and secular song, dance and rhythmic music often performed in corroborees.[105] At the beginning of the 20th century, Nellie Melba was one of the world's leading opera singers,[106] and later popular music acts such as the Bee Gees, AC/DC, INXS and Kylie Minogue achieved international recognition.[107] Many of Australia's performing arts companies receive funding through the Australian government's Australia Council.[108] There is a symphony orchestra in each state,[109] and a national opera company, Opera Australia,[110] well known for its famous soprano Joan Sutherland.[111] Ballet and dance are represented by The Australian Ballet and various state companies. Each state has a publicly funded theatre company.[112]

Media

[سنواريو]
اصل مضمون/مضمونن جي لاءِ ڏسو Cinema of Australia, Television in Australia ۽ Media of Australia
Actor playing the bushranger and outlaw Ned Kelly in The Story of the Kelly Gang (1906), the world's first feature-length narrative film

The Story of the Kelly Gang (1906), the world's first feature-length narrative film, spurred a boom in Australian cinema during the silent film era.[113] After World War I, Hollywood monopolised the industry,[114] and by the 1960s Australian film production had effectively ceased.[115] With the benefit of government support, the Australian New Wave of the 1970s brought provocative and successful films, many exploring themes of national identity, such as Picnic at Hanging Rock, Wake in Fright and Gallipoli,[116] while Crocodile Dundee and the Ozploitation movement's Mad Max series became international blockbusters.[117] In a film market flooded with foreign content, Australian films delivered a 7.7% share of the local box office in 2015.[118] The AACTAs are Australia's premier film and television awards, and notable Academy Award winners from Australia include Geoffrey Rush, Nicole Kidman, Cate Blanchett and Heath Ledger.[119]

Australia has two public broadcasters (the Australian Broadcasting Corporation and the multicultural Special Broadcasting Service), three commercial television networks, several pay-TV services,[120] and numerous public, non-profit television and radio stations. Each major city has at least one daily newspaper,[120] and there are two national daily newspapers, The Australian and The Australian Financial Review.[120] In 2024, Reporters Without Borders placed Australia 39th on a list of 180 countries ranked by press freedom, behind New Zealand (19th) and the United Kingdom (23rd), but ahead of the United States (55th).[121] This relatively low ranking is primarily because of the limited diversity of commercial media ownership in Australia;[122] most print media are under the control of News Corp Australia (59%) and Nine Entertainment (23%).[123]

Sport and recreation

[سنواريو]
اصل مضمون جي لاءِ ڏسو Sport in Australia
The Melbourne Cricket Ground is strongly associated with the history and development of cricket and Australian rules football, Australia's two most popular spectator sports.[124]

The most popular sports in Australia by adult participation are: swimming, athletics, cycling, soccer, golf, tennis, basketball, surfing, netball and cricket.[125]

Australia is one of five nations to have participated in every Summer Olympics of the modern era,[126] and has hosted the Games twice: 1956 in Melbourne and 2000 in Sydney.[127] It is also set to host the 2032 Games in Brisbane.[128] Australia has also participated in every Commonwealth Games,[129] hosting the event in 1938, 1962, 1982, 2006 and 2018.[130]

The Australian national cricket team competed against England in the first Test match (1877) and the first One Day International (1971), and against New Zealand in the first Twenty20 International (2004), winning all three games.[131] It has also won the men's Cricket World Cup a record six times.[132]

Australia has professional leagues for four football codes, whose relative popularity is divided geographically.[133] Originating in Melbourne in the 1850s, Australian rules football attracts the most television viewers in all states except New South Wales and Queensland, where rugby league holds sway, followed by rugby union.[134] Soccer, while ranked fourth in television viewers and resources, has the highest overall participation rates.[135]

The surf lifesaving movement originated in Australia in the early 20th century, following the relaxation of laws prohibiting daylight bathing on Australian beaches. The volunteer lifesaver is one of the country's icons.[136][137]

خارجي گنڌڻا

[سنواريو]

سانچو:Spoken Wikipedia

آسٽريليا بابت وڌيڪ ڏسو وڪيپيڊيا جي ڀينر رٿائن ۾:
معني ڏسو وِڪِشنري تي
تصويرون ۽ وڊيو ڏسو وڪي ڪامنز تي
تربيتي مواد ڏسو وڪي ورسٽي تي
نيوز اسٽوريز وڪي نيوز تان
چَوِڻيون Quotations وڪي ڪوٽ تان
سورس ٽيڪسٽس وڪي سورس تان
درسي ڪتاب وڪي ڪتاب تان

حڪومت

سفر

سانچو:Prone to spam سانچو:Australia topics

25°S 133°E / 25°S 133°E / -25; 133

حوالا

[سنواريو]
  1. ↑ آسٽريليا جو شاھي ترانو (خدا بادشاهه جي حفاظت ڪري) آهي ۽ جڏهن بہ برطانيا جي شاھي خاندان مان ڪو آسٽريليا ايندو آهي تہ اھو ترانو وڄايو ويندو آهي. باقي آسٽريليا جو قومي ترانو ھاڻي (ايڊوانس آسٽريليا فيئر) آھي.
  2. ↑ It's an Honour – Symbols – Australian National Anthem آرڪائيو ڪيا ويا 9 November 2007 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. and DFAT – "Australian National Anthem" آرڪائيو ڪيا ويا 23 September 2015 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.; "National Symbols". Parliamentary Handbook of the Commonwealth of Australia (29th ed.). 2005 [2002]. https://web.archive.org/web/20070611101901/http://www.aph.gov.au/library/handbook/40thparl/national+symbols.pdf. Retrieved 7 June 2007. 
  3. ↑ "Regional population, 2021-22 financial year". Australian Bureau of Statistics. وقت 20 April 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 27 May 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  4. ↑ Turnbull, Tiffanie (17 April 2023). "Melbourne overtakes Sydney as Australia's biggest city". BBC News. https://www.bbc.com/news/world-australia-65261720. 
  5. ↑ See entry in the Macquarie Dictionary.
  6. ↑ Collins English Dictionary. Bishopbriggs, Glasgow: HarperCollins. 2009. p. 18. ISBN 978-0-00-786171-2. 
  7. ↑ "Population clock and pyramid". Australian Bureau of Statistics website. Commonwealth of Australia. وقت 8 February 2024 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 5 March 2024.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد) The population estimate shown is automatically calculated daily at 00:00 UTC and is based on data obtained from the population clock on the date shown in the citation.
  8. ↑ "National, state and territory population". Australian Bureau of Statistics. وقت 21 November 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 26 September 2022.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  9. ↑ 9.0 9.1 9.2 حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named IMFWEO.AU
  10. ↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Australian-Bureau-of-Statistics-2022
  11. ↑ "Australia Gini Coefficient, 1995 – 2023 | CEIC Data". www.ceicdata.com. وقت 4 March 2024 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 4 March 2024.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  12. ↑ "Human Development Report 2023/24" (PDF). United Nations Development Programme. وقت 13 March 2024 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 13 March 2024.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  13. ↑ Australian Government. "Dates and time". Style Manual. وقت 29 May 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 6 May 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  14. ↑ "Constitution of Australia". ComLaw. حاصل ڪيل 5 August 2011. 3. It shall be lawful for the Queen, with the advice of the Privy Council, to declare by proclamation that, on and after a day therein appointed, not being later than one year after the passing of this Act, the people of New South Wales, Victoria, South Australia, Queensland, and Tasmania, and also, if Her Majesty is satisfied that the people of Western Australia have agreed thereto, of Western Australia, shall be united in a Federal Commonwealth under the name of the Commonwealth of Australia. 
  15. ↑ "Constitution of Australia". ComLaw. حاصل ڪيل 5 August 2011. 3. It shall be lawful for the Queen, with the advice of the Privy Council, to declare by proclamation that, on and after a day therein appointed, not being later than one year after the passing of this Act, the people of New South Wales, Victoria, South Australia, Queensland, and Tasmania, and also, if Her Majesty is satisfied that the people of Western Australia have agreed thereto, of Western Australia, shall be united in a Federal Commonwealth under the name of the Commonwealth of Australia. 
  16. ↑ "Geographic Distribution of the Population". حاصل ڪيل 1 December 2012. 
  17. ↑ "Regional population". Australian Bureau of Statistics. وقت 10 October 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 April 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  18. ↑ "Regional population". Australian Bureau of Statistics. وقت 10 October 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 April 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  19. ↑ "Statistics and rankings". Global Australia. وقت 28 March 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 28 March 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  20. ↑ "Regional population". Australian Bureau of Statistics. وقت 10 October 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 April 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  21. ↑ "Regional population". Australian Bureau of Statistics. وقت 10 October 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 April 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  22. ↑ Rachman, Gideon (13 March 2023). "Aukus, the Anglosphere and the return of great power rivalry". Financial Times. https://www.ft.com/content/e4abd866-54cb-4923-9a66-ebb5b5ed67bf. 
  23. ↑ Quattrocchi, Umberto (1999-11-17) (en ۾). CRC World Dictionary of Plant Names: Common Names, Scientific Names, Eponyms, Synonyms, and Etymology. CRC Press. ISBN 9780849326752. https://books.google.com.pk/books?id=esMPU5DHEGgC&pg=PA238&dq=Australis+latin&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiW9bPVqKvbAhWBkywKHbo1CMoQ6AEIJDAA#v=onepage&q=Australis%20latin&f=false. 
  24. ↑ Nunn, Patrick (2018). The Edge of Memory: Ancient Stories, Oral Tradition and the Post-Glacial World. Bloomsbury Publishing. p. 16. ISBN 978-1-4729-4327-9. https://books.google.com/books?id=Z4xaDwAAQBAJ&pg=PT16. 
  25. ↑ Fagan, Brian M.; Durrani, Nadia (2018). People of the Earth: An Introduction to World Prehistory. Taylor & Francis. pp. 250–253. ISBN 978-1-351-75764-5. https://books.google.com/books?id=W0NvDwAAQBAJ&pg=PT250. 
  26. ↑ Veth & O'Connor 2013, pp. 18–19
  27. ↑ Clarkson, Chris; Jacobs, Zenobia; Marwick, Ben; Fullagar, Richard; Wallis, Lynley; Smith, Mike; Roberts, Richard G.; Hayes, Elspeth et al. (2017). "Human occupation of northern Australia by 65,000 years ago". Nature 547 (7663): 306–310. doi:10.1038/nature22968. ISSN 0028-0836. PMID 28726833. Bibcode: 2017Natur.547..306C. 
  28. ↑ Williams, Martin A. J.; Spooner, Nigel A.; McDonnell, Kathryn; O'Connell, James F. (January 2021). "Identifying disturbance in archaeological sites in tropical northern Australia: Implications for previously proposed 65,000-year continental occupation date" (en ۾). Geoarchaeology 36 (1): 92–108. doi:10.1002/gea.21822. ISSN 0883-6353. Bibcode: 2021Gearc..36...92W. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/gea.21822. Retrieved 16 October 2023. 
  29. ↑ 29.00 29.01 29.02 29.03 29.04 29.05 29.06 29.07 29.08 29.09 29.10 29.11 29.12 29.13 29.14 29.15 29.16 29.17 29.18 29.19 29.20 29.21 29.22 29.23 29.24 29.25 - https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/as.html.  Missing or empty |title= (مدد)
  30. ↑ 30.0 30.1 Clarkson, Chris; Jacobs, Zenobia; Marwick, Ben; Fullagar, Richard; Wallis, Lynley; Smith, Mike; Roberts, Richard G.; Hayes, Elspeth et al. (2017). "Human occupation of northern Australia by 65,000 years ago". Nature 547 (7663): 306–310. doi:10.1038/nature22968. ISSN 0028-0836. PMID 28726833. Bibcode: 2017Natur.547..306C.  حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; name "ClarksonJacobs2017" defined multiple times with different content
  31. ↑ Tuniz, Claudio; Gillespie, Richard; Jones, Cheryl (2016). The Bone Readers: Science and Politics in Human Origins Research. Routledge. p. 43. ISBN 978-1-315-41888-9. https://books.google.com/books?id=WrJmDAAAQBAJ&pg=PA43. 
  32. ↑ Castillo, Alicia (2015). Archaeological Dimension of World Heritage: From Prevention to Social Implications. Springer Science. p. 41. ISBN 978-1-4939-0283-5. https://books.google.com/books?id=jV64BAAAQBAJ&pg=PA41. 
  33. ↑ "The spread of people to Australia". Australian Museum. 
  34. ↑ "Aboriginal Australians the oldest culture on Earth". Australian Geographic. وقت 18 May 2013 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 18 December 2018.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  35. ↑ Williams, Elizabeth (2015). "Complex hunter-gatherers: a view from Australia". Antiquity (Cambridge University Press) 61 (232): 310–321. doi:10.1017/S0003598X00052182. 
  36. ↑ Sáenz, Rogelio; Embrick, David G.; Rodríguez, Néstor P. (3 June 2015). The International Handbook of the Demography of Race and Ethnicity. Springer. pp. 602–. ISBN 978-90-481-8891-8. https://books.google.com/books?id=v_bLCQAAQBAJ&pg=PA602. 
  37. ↑ 1301.0 – Year Book Australia, 2002 Australian Bureau of Statistics 25 January 2002
  38. ↑ also see other historians including Noel Butlin (1983) Our Original Aggression George Allen and Unwin, Sydney. ISBN 0-86861-223-5
  39. ↑ Galván, Javier A. (2014). They Do What? A Cultural Encyclopedia of Extraordinary and Exotic Customs from around the World. ABC-CLIO. p. 83. ISBN 978-1-61069-342-4. https://books.google.com/books?id=e2RyBAAAQBAJ&pg=PA83. 
  40. ↑ Flood 2019, pp. 61, 237
  41. ↑ Veth & O'Connor 2013, pp. 18–19
  42. ↑ Clarkson, Chris; Jacobs, Zenobia; Marwick, Ben; Fullagar, Richard; Wallis, Lynley; Smith, Mike; Roberts, Richard G.; Hayes, Elspeth et al. (2017). "Human occupation of northern Australia by 65,000 years ago". Nature 547 (7663): 306–310. doi:10.1038/nature22968. ISSN 0028-0836. PMID 28726833. Bibcode: 2017Natur.547..306C. 
  43. ↑ Williams, Martin A. J.; Spooner, Nigel A.; McDonnell, Kathryn; O'Connell, James F. (January 2021). "Identifying disturbance in archaeological sites in tropical northern Australia: Implications for previously proposed 65,000-year continental occupation date" (en ۾). Geoarchaeology 36 (1): 92–108. doi:10.1002/gea.21822. ISSN 0883-6353. Bibcode: 2021Gearc..36...92W. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/gea.21822. Retrieved 16 October 2023. 
  44. ↑ Flood 2019, pp. 61, 237
  45. ↑ Viegas, Jennifer. "Early Aussie Tattoos Match Rock Art". Discovery News. وقت 10 July 2008 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 30 March 2010. 
  46. ↑ MacKnight, CC (1976). The Voyage to Marege: Macassan Trepangers in Northern Australia. Melbourne University Press. 
  47. ↑ Veth & O'Connor 2013, pp. 18–19
  48. ↑ Williams, Martin A. J.; Spooner, Nigel A.; McDonnell, Kathryn; O'Connell, James F. (January 2021). "Identifying disturbance in archaeological sites in tropical northern Australia: Implications for previously proposed 65,000-year continental occupation date" (en ۾). Geoarchaeology 36 (1): 92–108. doi:10.1002/gea.21822. ISSN 0883-6353. Bibcode: 2021Gearc..36...92W. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/gea.21822. Retrieved 16 October 2023. 
  49. ↑ Flood 2019, pp. 61, 237
  50. ↑ Contiades, X.; Fotiadou, A. (2020). Routledge Handbook of Comparative Constitutional Change. Taylor & Francis. p. 389. ISBN 978-1-3510-2097-8. https://books.google.com/books?id=GmoPEAAAQBAJ&pg=PA389. Retrieved 17 July 2023. 
  51. ↑ "The Australian continent". australia.gov.au. وقت 13 March 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 13 August 2018.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  52. ↑ "Human Development Report 2021-22" (PDF). United Nations Development Programme. وقت 8 September 2022 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 9 September 2022.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  53. ↑ "IMF report for selected countries: Gross domestic product per capita, constant prices purchasing power parity; 2021 international dollar". International Monetary Fund. حاصل ڪيل 14 February 2025. 
  54. ↑ Australis
  55. ↑ Quattrocchi, Umberto (1999-11-17) (en ۾). CRC World Dictionary of Plant Names: Common Names, Scientific Names, Eponyms, Synonyms, and Etymology. CRC Press. ISBN 9780849326752. https://books.google.com.pk/books?id=esMPU5DHEGgC&pg=PA238&dq=Australis+latin&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiW9bPVqKvbAhWBkywKHbo1CMoQ6AEIJDAA#v=onepage&q=Australis%20latin&f=false. 
  56. ↑ "Constitution of Australia". ComLaw. حاصل ڪيل 5 August 2011. 3. It shall be lawful for the Queen, with the advice of the Privy Council, to declare by proclamation that, on and after a day therein appointed, not being later than one year after the passing of this Act, the people of New South Wales, Victoria, South Australia, Queensland, and Tasmania, and also, if Her Majesty is satisfied that the people of Western Australia have agreed thereto, of Western Australia, shall be united in a Federal Commonwealth under the name of the Commonwealth of Australia. 
  57. ↑ "Geographic Distribution of the Population". حاصل ڪيل 1 December 2012. 
  58. ↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named worldatlas1
  59. ↑ Cassen, Robert (1982). Rich Country Interests and Third World Development. United Kingdom: Taylor & Francis. ISBN 978-0-7099-1930-8. 
  60. ↑ "Australia, wealthiest nation in the world". وقت 21 July 2012 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 24 July 2012.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  61. ↑ "Australians the world's wealthiest". The Sydney Morning Herald. 31 October 2011. https://www.smh.com.au/executive-style/luxury/australians-the-worlds-wealthiest-20111101-1mt2r.html. Retrieved 24 July 2012. 
  62. ↑ - https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/as.html.  Missing or empty |title= (مدد)
  63. ↑ [http://encyclopediac sindhiana.org/article.php?Dflt=%D8%A2%D8%B3%D9%BD%D8%B1%D9%8A%D9%84%D9%8A%D8%A7 آسٽريليا : (Sindhianaسنڌيانا) http://encyclopediac sindhiana.org/article.php?Dflt=%D8%A2%D8%B3%D9%BD%D8%B1%D9%8A%D9%84%D9%8A%D8%A7 آسٽريليا : (Sindhianaسنڌيانا)] Check |url= value (مدد).  line feed character in |url= at position 21 (مدد); Missing or empty |title= (مدد)
  64. ↑ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/as.html.  Missing or empty |title= (مدد)
  65. ↑ "Culturally and linguistically Diverse Australian". Australian Government, Australian Institute of Health and Welfare. وقت 19 February 2024 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 20 February 2024.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  66. ↑ Jupp 2001, pp. 74–77, 796–802, 808–812
  67. ↑ Teo & White 2003, pp. 118–20
  68. ↑ White, Richard (1 January 1983). "A Backwater Awash: The Australian Experience of Americanisation". Theory, Culture and Society 1 (3): 108–122. doi:10.1177/026327648300100309. 
  69. ↑ Davison, Hirst & Macintyre 1998, pp. 98–99
  70. ↑ Teo & White 2003, pp. 125–27
  71. ↑ Architect Magazine (August 2007), 96 (11), p. 14
  72. ↑ "Cultural life". www.britannica.com. حاصل ڪيل 5 February 2024. 
  73. ↑ "Australian Culture: Core Concepts". Cultural Atlas. حاصل ڪيل 5 February 2024. 
  74. ↑ "Australian Citizenship: Our Common Bond" (PDF). Australian Government. صفحو. 36. 
  75. ↑ Luu, Chi. "Small Poppy Syndrome: Why are Australians so Obsessed With Nicknaming Things?". JSTOR Daily. حاصل ڪيل 12 February 2024. 
  76. ↑ Kidd, Evan; Kemp, Nenagh; Kashima, Emiko S.; Quinn, Sara (June 2016). "Language, Culture, and Group Membership: An Investigation Into the Social Effects of Colloquial Australian English" (en ۾). Journal of Cross-Cultural Psychology 47 (5): 713–733. doi:10.1177/0022022116638175. ISSN 0022-0221. http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0022022116638175. 
  77. ↑ "Meeting our requirements: Australian values". Department of Home Affairs. حاصل ڪيل 6 February 2024. 
  78. ↑ Snow, Deborah. "Australian values: what the bloody hell are they?". The Sydney Morning Herald. حاصل ڪيل 6 February 2024. 
  79. ↑ Dyrenfurth, Nick (June 2007). "John Howard's Hegemony of Values: The Politics of 'Mateship' in the Howard Decade" (en ۾). Australian Journal of Political Science 42 (2): 211–230. doi:10.1080/10361140701319994. ISSN 1036-1146. http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/10361140701319994. 
  80. ↑ Crowe, Shaun. "Book review: Mateship – A Very Australian History". The Conversation. حاصل ڪيل 6 February 2024. 
  81. ↑ Zhuang, Yan (19 November 2021). "What Does Mateship Mean to You?". The New York Times. https://www.nytimes.com/2021/11/19/world/asia/what-does-mateship-mean-to-you.html. 
  82. ↑ "Sidney Nolan's Rainbow Serpent is larger than life" (16 June 2012), The Australasian.
  83. ↑ Tacon, Paul S. C.; Ouzman, Sven (2004). "Worlds within stone: the inner and outer rock-art landscapes of northern Australia and southern Africa". In Nash, George; Chippindale, Christopher (ed.). The Figured Landscapes of Rock-Art: Looking at Pictures in Place. Cambridge University Press. pp. 39–68. 9780521524247.
  84. ↑ "Collection [[:سانچو:Pipe]] Art Gallery of NSW". www.artgallery.nsw.gov.au. حاصل ڪيل 15 January 2022.  URL–wikilink conflict (مدد)
  85. ↑ "Collection [[:سانچو:Pipe]] Art Gallery of NSW". www.artgallery.nsw.gov.au. حاصل ڪيل 15 January 2022.  URL–wikilink conflict (مدد)
  86. ↑ "Collection [[:سانچو:Pipe]] Art Gallery of NSW". www.artgallery.nsw.gov.au. حاصل ڪيل 15 January 2022.  URL–wikilink conflict (مدد)
  87. ↑ Sayers, Andrew (2001). Australian Art. Melbourne: Oxford University Press. pp. 78–88. ISBN 978-0-19-284214-5.
  88. ↑ "Brett Whiteley: nature :: Art Gallery NSW". www.artgallery.nsw.gov.au. حاصل ڪيل 15 January 2022. 
  89. ↑ Sarwal, Amit; Sarwal, Reema (2009). Reading Down Under: Australian Literary Studies Reader. SSS Publications. p. xii. ISBN 978-8-1902-2821-3.
  90. ↑ Mulligan, Martin; Hill, Stuart (2001). Ecological Pioneers: A Social History of Australian Ecological Thought and Action. Cambridge University Press. ISBN 978-0-5210-0956-0, p. 72.
  91. ↑ O'Keeffe, Dennis (2012). Waltzing Matilda: The Secret History of Australia's Favourite Song. Allen & Unwin. p. back cover. ISBN 978-1-7423-7706-3.
  92. ↑ Australia's Nobel Laureates and the Nobel Prize آرڪائيو ڪيا ويا 19 August 2016 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين., australia.gov.au. Retrieved 17 April 2015.
  93. ↑ Hughes-d'Aeth, Tony. "Australia's Booker prize record suggests others will come in Flanagan's wake". The Conversation. حاصل ڪيل 15 January 2022. 
  94. ↑ "Bush Tucker Plants, or Bush Food". Teachers.ash.org.au. وقت 11 May 2011 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 26 April 2011.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  95. ↑ Lockhart, Jessica Wynne (4 August 2023). "The Next Superfoods May Come From Australia", Smithsonian. Retrieved 5 February 2024.
  96. ↑ McCubbing, Gus (4 November 2022). "Bush food industry worth $80m but could double by 2025: study", Australian Financial Review. Retrieved 5 February 2024.
  97. ↑ "Australian food and drink". Department of the Environment, Water, Heritage and the Arts. وقت 26 March 2010 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. 
  98. ↑ "Modern Australian recipes and Modern Australian cuisine". Special Broadcasting Service. وقت 3 May 2010 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 April 2010.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  99. ↑ Jonsen, Helen (1999). Kangaroo's Comments and Wallaby's Words: The Aussie Word Book. Hippocrene Books. p. 23. ISBN 978-0-7818-0737-1. 
  100. ↑ Newton, John (2018). The Getting of Garlic: Australian Food from Bland to Brilliant, with Recipes Old and New. NewSouth Publishing. ISBN 9781742244365, pp. 32, 230–231.
  101. ↑ Waters, Cara (15 June 2015). "Smashed avo, anyone? Five Australian creations taking the world by storm", The Guardian. Retrieved 6 February 2024.
  102. ↑ "How the flat white conquered the coffee scene". The Independent. 9 April 2018. https://www.independent.co.uk/life-style/flat-white-coffee-culture-antipodean-mcdonalds-advert-starbucks-latte-a8246111.html. 
  103. ↑ Santich, Barbara (2012). Bold Palates: Australia's Gastronomic Heritage. Wakefield Press. p. 290. ISBN 978-1-7430-5094-1. 
  104. ↑ Williams, Robyn (12 November 2016). "Three Australian books that changed history", ABC Radio National. Retrieved 12 November 2016.
  105. ↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Flood 2019 62, 64–65
  106. ↑ Maloney, Shane. "Nellie Melba & Enrico Caruso". The Monthly. حاصل ڪيل 23 April 2010. 
  107. ↑ Compagnoni, Tom. "The 43-year-old invention behind 2022's biggest music sensation". The Sydney Morning Herald. 
  108. ↑ "Arts funding guide 2010" (PDF). Australia Council. وقت 5 July 2010 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 14 June 2010.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  109. ↑ "Evaluation of the Orchestras Review 2005 funding package implementation" (PDF). Australia Council. وقت 14 March 2011 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 April 2010.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  110. ↑ "Opera Australia". Australia Council. وقت 23 July 2008 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 April 2010.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  111. ↑ "Opera in Australia". Department of the Environment, Water, Heritage and the Arts. وقت 6 April 2011 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. 
  112. ↑ Brandis, George. "35 per cent increase in funding for Australia's major performing arts companies". Department of Communications, Information Technology and the Arts. وقت 12 November 2007 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 April 2010. 
  113. ↑ Chichester, Jo. "Return of the Kelly Gang". UNESCO Courier. UNESCO. وقت 4 February 2010 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 1 February 2009.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  114. ↑ "The first wave of Australian feature film production" (PDF). وقت 6 July 2009 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 April 2010. 
  115. ↑ "Culture.gov.au – "Film in Australia"". Australian Government: Culture Portal. Department of the Environment, Water, Heritage and the Arts, Commonwealth of Australia. وقت 27 March 2011 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. 
  116. ↑ Krausz, Peter (2002). "Australian Identity: A Cinematic Roll Call". Australian Screen Education Online (29): 24–29. ISSN 1443-1629. http://students.adelaidehs.sa.edu.au/Subjects/Issues/australianidentity.pdf. Retrieved 22 January 2016. 
  117. ↑ Moran, Albert; Vieth, Errol (2009). The A to Z of Australian and New Zealand Cinema. Scarecrow Press. ISBN 978-0-8108-6347-7, p. 35.
  118. ↑ Quinn, Karl. "Australian film has had its biggest year at the box office ever. Why?". The Sydney Morning Herald. حاصل ڪيل 15 January 2022. 
  119. ↑ "Ten Great Australian Moments at the Oscars" آرڪائيو ڪيا ويا 8 March 2014 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. (26 February 2014), news.com.au. Retrieved 7 February 2016.
  120. ↑ 120.0 120.1 120.2 "Country profile: Australia". BBC News. 13 October 2009. http://news.bbc.co.uk/2/hi/1250188.stm. 
  121. ↑ "Press Freedom Index 2024". Reporters Without Borders. وقت 24 April 2016 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 30 November 2024.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  122. ↑ "Media Ownership In Australia – 1999 [[:سانچو:Pipe]] AustralianPolitics.com". australianpolitics.com. حاصل ڪيل 15 January 2022.  URL–wikilink conflict (مدد)
  123. ↑ Minter, Elizabeth. "Media concentration by Murdoch, Nine and Stokes, and ABC cuts, a danger to democracy – report". Michael West. حاصل ڪيل 7 February 2024. 
  124. ↑ "National Sports Museum – Heritage Listing". وقت 14 September 2009 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 15 January 2022.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  125. ↑ "Clearinghouse for sport: Ausplay National Sport and Activity Physical Participation Report 2022-23, p 9" (PDF). Australian Sports Commission. حاصل ڪيل 11 May 2024. 
  126. ↑ Oxlade, Chris; Ballheimer, David (2005). Olympics. DK Eyewitness. DK. p. 61. ISBN 978-0-7566-1083-8. https://archive.org/details/olympics0000oxla/page/61. 
  127. ↑ Davison, Hirst & Macintyre 1998, pp. 479–80
  128. ↑ "Brisbane announced as 2032 Olympic Games host city at IOC meeting in Tokyo". ABC News (Australia). حاصل ڪيل 22 July 2021. 
  129. ↑ "Flag Bearers". Australian Commonwealth Games Association. وقت 26 July 2014 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 April 2010.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  130. ↑ "Past Commonwealth Games". Commonwealth Games Federation. وقت 15 March 2010 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 April 2010.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  131. ↑ Harte, Chris; Whimpress, Bernard (2008). The Penguin History of Australian Cricket (3rd ed.). Camberwell, Vic: Viking. pp. 92–94, 528, 722. ISBN 9780670072880. 
  132. ↑ "Australia stuns India to claim record-extending sixth Cricket World Cup crown in Ahmedabad". Australian Broadcasting Corporation. 20 November 2023. https://www.abc.net.au/news/2023-11-19/live-updates-cricket-world-cup-final-india-vs-australia/103124084. 
  133. ↑ Fujak, Hunter. "The Barassi Line: a globally unique divider splitting Australia's footy fans". The Conversation. حاصل ڪيل 4 February 2024. 
  134. ↑ "The 'Barassi Line': Quantifying Australia's Great Sporting Divide". حاصل ڪيل 16 August 2018. 
  135. ↑ Skinner, James; Zakus H., Dwight; Edwards, Allan (2013). "Coming in from the Margins: Ethnicity, Community Support and the Rebranding of Australian Soccer". in Adam, Brown. Football and Community in the Global Context: Studies in Theory and Practice. Routledge. pp. 92–93. ISBN 978-1-317-96905-1. 
  136. ↑ Booth, Douglas (2012). Australian Beach Cultures: The History of Sun, Sand and Surf. Routledge. p. 39. ISBN 978-0-7146-8178-8. 
  137. ↑ "Surf Life Saving - Stories from Australia's Culture and Recreation Portal" آرڪائيو ڪيا ويا 11 May 2006 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.. [Online], Commonwealth Government of Australia, 2006.


حوالي جي چڪ: "N" نالي جي حوالن جي لاءِ ٽيگ <ref> آهن، پر لاڳاپيل ٽيگ <references group="N"/> نہ مليو

"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=آسٽريليا&oldid=311787" تان ورتل