Martin Ryle

Martin Ryle
Państwo działania	Wielka Brytania
Data i miejsce urodzenia	27 września 1918 ; Brighton
Data i miejsce śmierci	14 października 1984 ; Cambridge
	profesor
	Specjalność: fizyka, astronomia
Alma Mater	Bradfield College,; Uniwersytet Oksfordzki
Uczelnia	Uniwersytet w Cambridge
	Nagrody
	Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki; Złoty Medal Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Martin Ryle (ur. 27 września 1918 w Brighton, zm. 14 października 1984 w Cambridge) – brytyjski fizyk i astronom, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w roku 1974 (pierwsza nagroda przyznana w uznaniu zasług w badaniach astronomicznych) za pionierskie prace w dziedzinie radioastronomii^[1].

Życiorys

Ukończył Bradfield College i Uniwersytet Oksfordzki (1939). W czasie II wojny światowej rozwijał techniki radarowe dla RAF. Po wojnie na Uniwersytecie w Cambridge współpracował z J.A. Ratcliffe'm i L. Bragg'iem przy badaniach promieniowania radiowego Słońca. Używając technik interferometrycznych, Martin Ryle i jego współpracownicy określali położenie radioźródeł z dokładnością, która pozwalała odnaleźć je i badać w zakresie optycznym widma. Przeprowadzone przez niego zliczenia radioźródeł o różnej jasności dostarczyły silnych argumentów przemawiających za modelem ewoluującego Wszechświat^[1].

Od roku 1957 dyrektor, a od roku 1959 profesor radioastronomii Mullard Radio Astronomy Observatory w Cambridge. Od 1952 członek Royal Society, od 1971 członek Akademii Nauk ZSRR, od 1982 astronom królewski. Otrzymał wiele nagród i odznaczeń, m.in. w 1964 Złoty Medal Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego i w 1974 Medal Bruce (Towarzystwa Astronomicznego Pacyfiku).

Autor tzw. metody syntezy apertury^[2] – techniki, która pozwoliła określać położenie i uzyskiwać obrazy radioźródeł z dużą kątową rozdzielczością w czasie obserwacji z użyciem radioteleskopów o małej średnicy. W 1974 został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki za pionierskie badania astrofizyczne, a zwłaszcza odegranie decydującej roli na drodze m.in. do odkrycia pulsarów (nagroda dzielona z Antonym Hewishem). Uważany jest za odkrywcę kwazarów i współodkrywcę pulsarów.

Przypisy

↑ ^a ^b Martin Ryle - Facts. [w:] The Nobel Prize in Physics 1974 > Martin Ryle, Antony Hewish [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-02-00]. (ang.)., Biographical, Nobel Lecture, December 12, 1974, Radio Telescopes of Large Resolving Power
↑ Kazimierz M. Borkowski: VLBI (Very Long Baseline Interferometry)). [w:] Młody Technik, Rocznik XXXVI, Nr 6/1985, 6–19 [on-line]. Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”. [dostęp 2014-02-09]. (pol.).

Bibliografia

BeataB. Tarnowska BeataB. (red.), Nagrody Nobla. Leksykon PWN, Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13393-7, OCLC 830213964 .

[www.nobelprize-1] Martin Ryle - Facts. [w:] The Nobel Prize in Physics 1974 > Martin Ryle, Antony Hewish [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-02-00]. (ang.)., Biographical, Nobel Lecture, December 12, 1974, Radio Telescopes of Large Resolving Power

[SyntApert-2] Kazimierz M. Borkowski: VLBI (Very Long Baseline Interferometry)). [w:] Młody Technik, Rocznik XXXVI, Nr 6/1985, 6–19 [on-line]. Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”. [dostęp 2014-02-09]. (pol.).

[1]

[2]

XVII wiek	1675–1719: John Flamsteed
XVIII wiek	1720–1742: Edmond Halley 1742–1762: James Bradley 1762–1764: Nathaniel Bliss 1765–1811: Nevil Maskelyne
XIX wiek	1811–1835: John Pond 1835–1881: George Biddell Airy 1881–1910: William Christie
XX wiek	1910–1933: Frank Watson Dyson 1933–1955: Harold Spencer Jones 1956–1971: Richard van der Riet Woolley 1972–1982: Martin Ryle 1982–1990: Francis Graham-Smith 1991–1995: Arnold Wolfendale 1995–: Martin Rees

1901–1909	1901: W.E. Ayrton, W.T. Blanford 1902: E.A. Sharpey-Schafer, H. Lamb 1903: D. Gill, H.T. Brown 1904: D. Bruce, W. Burnside 1905: C.S. Sherrington, J.H. Poynting 1906: A.G. Greenhill, D.H. Scott 1907: E.H. Hobson, R.H. Traquair 1908: H. Head, J. Milne 1909: A. Love, R. Ross
1910–1919	1910: F.O. Bower, J. Joly 1911: G. Chrystal, W.M. Bayliss 1912: G.E. Smith, W.M. Hicks 1913: E.H. Starling, H.B. Dixon 1914: E.W. Brown, W.J. Sollas 1915: J. Larmor, W.H. Rivers 1916: H.M. Macdonald, J.S. Haldane 1917: A.S. Woodward, J. Aitken 1918: A. Fowler, F.G. Hopkins 1919: J.H. Jeans, J.B. Farmer
lata 20.	1920: G.H. Hardy, W. Bateson 1921: F.W. Dyson, F. Blackman 1922: C.T.R. Wilson, J. Barcroft 1923: C.G. Martin, W.N. Shaw 1924: D. Clerk, H.H. Dale 1925: A.C. Seward, W.H. Perkin Jr 1926: A.V. Hill, W.B. Hardy 1927: J.C. McLennan, T. Lewis 1928: A.S. Eddington, R. Broom 1929: J.E. Littlewood, R. Muir
lata 30.	1930: J.E. Marr, O.W. Richardson 1931: R. Glazebrook, W.H. Lang 1932: E. Mellanby, R. Robinson 1933: G.I. Taylor, P.P. Laidlaw 1934: E.D. Adrian, S. Chapman 1935: A. Harker, C.G. Darwin 1936: E.S. Goodrich, R.H. Fowler 1937: A.H.R. Buller, N.V. Sidgwick 1938: F.W. Aston, R.A. Fisher 1939: D. Keilin, P.A.M. Dirac
lata 40.	1940: F.H.A. Marshall, P.M.S. Blackett 1941: E. Kennaway, E.A. Milne 1942: W.W.C. Topley, W.N. Haworth 1943: E.B. Bailey, H.S. Jones 1944: C.R. Harington, D. Brunt 1945: E.J. Salisbury, J.D. Bernal 1946: C.D. Darlington, W.L. Bragg 1947: F.M. Burnet, C.N. Hinshelwood 1948: J. Gray, H. Jeffreys 1949: R.A. Peters, G.P. Thomson
lata 50.	1950: C.F.A. Pantin, E.V. Appleton 1951: H. Florey, I. Heilbron 1952: F. Bartlett, C.K. Ingold 1953: P. Fildes, N.F. Mott 1954: H.A. Krebs, J.D. Cockcroft 1955: V. Wigglesworth, A. Todd 1956: O.T. Jones, D.M.C. Hodgkin 1957: F.G. Gregory, W.V.D. Hodge 1958: A.L. Hodgkin, H. Massey 1959: P.B. Medawar, R. Peierls
lata 60.	1960: R. Cameron, B. Lovell 1961: W.L.G. Clark, C.F. Powell 1962: J.C. Eccles, S. Chandrasekhar 1963: H.H. Read, R. Hill 1964: F. Brambell, M.J. Lighthill 1965: H.C. Husband, J.C. Kendrew, R.A. Lyttleton 1966: C. Cockerell, F. Yates, J.A. Ratcliffe 1967: J. Hutchinson, J.Z. Young, C.E. Tilley 1968: G. Roberts, W.T.J. Morgan, M.F. Atiyah 1969: C.W. Oatley, F. Sanger, G.E.R. Deacon
lata 70.	1970: J.F. Baker, W.A.H. Rushton, K.C. Dunham 1971: P.E. Kent, M. Perutz, G. Herzberg 1972: W.B. Lewis, F. Crick, D. Barton 1973: E.P. Abraham, R.R. Porter, M. Ryle 1974: S. Brenner, G. Edwards, F. Hoyle 1975: B. Wallis, D.C. Phillips, E. Bullard 1976: A. Walsh, J.L. Gowans, J.W. Cornforth 1977: J.B. Adams, H.E. Huxley, P. Hirsch 1978: T. Kilburn, R.A. Gregory, A. Salam 1979: V.E. Cosslett, H.W. Kosterlitz, C. Frank
lata 80.	1980: J.P. Wild, H. Harris, D. Wilkinson 1981: R. Riley, M.L. Vogt, G. Wilkinson 1982: C. Milstein, W. Hawthorne, R.H. Dalitz 1983: D.J. Bradley, W.S. Feldberg, J. Kingman 1984: A.L. Cullen, M. Lyon, A. Battersby 1985: J. Argyris, J.B. Gurdon, R. Penrose 1986: E. Ash, R. Doll, R. Richards 1987: G.V.R. Born, E.J. Denton, F. Graham-Smith 1988: H. Barlow, W. Watkins, G. Batchelor 1989: J. Vane, D. Weatherall, J.C. Polanyi
lata 90.	1990: O.C. Zienkiewicz, A. McLaren, M. Berry 1991: J. Mason, M. Berridge, D. McKenzie 1992: D. Tabor, M.A. Epstein, S. Donaldson 1993: R. Hill, H. Barlow, V. Heine 1994: S. Moncada, E. Mansfield, S. Chandrasekhar 1995: D. Metcalf, P. Nurse, R.J. Williams 1996: R. Hinde, J. Heslop-Harrison, A. Wiles 1997: G. Eglinton, J.M. Smith, D.H. Perkins 1998: E. Southern, R. Miledi, D.C. Bradley 1999: J.F. Davidson, P.D. Wall, A. Howie
rok 2000	T. Berners-Lee, G. Burnstock, K.U. Ingold

XIX wiek	1898: Simon Newcomb 1899: Arthur Auwers 1900: David Gill
XX wiek	1902: Giovanni Schiaparelli 1904: William Huggins 1906: Hermann Karl Vogel 1908: Edward Charles Pickering 1909: George William Hill 1911: Henri Poincaré 1913: Jacobus Kapteyn 1914: Oskar Backlund 1915: William Wallace Campbell 1916: George Ellery Hale 1917: Edward Emerson Barnard 1920: Ernest William Brown 1921: Henri-Alexandre Deslandres 1922: Frank Watson Dyson 1923: Benjamin Baillaud 1924: Arthur Stanley Eddington 1925: Henry Norris Russell 1926: Robert Grant Aitken 1927: Herbert Hall Turner 1928: Walter Sydney Adams 1929: Frank Schlesinger 1930: Max Wolf 1931: Willem de Sitter 1932: John S. Plaskett 1933: Carl Charlier 1934: Alfred Fowler 1935: Vesto Slipher 1936: Armin Leuschner 1937: Ejnar Hertzsprung 1938: Edwin Hubble 1939: Harlow Shapley 1940: Frederick Seares 1941: Joel Stebbins 1942: Jan Hendrik Oort 1945: Edward Arthur Milne 1946: Paul Merrill 1947: Bernard Lyot 1948: Otto Struve 1949: Harold Spencer Jones 1950: Alfred Joy 1951: Marcel Minnaert 1952: Subrahmanyan Chandrasekhar 1953: Harold Babcock 1954: Bertil Lindblad 1955: Walter Baade 1956: Albrecht Unsöld 1957: Ira Sprague Bowen 1958: William Wilson Morgan 1959: Bengt Strömgren 1960: Wiktor Ambarcumian 1961: Rudolph Minkowski 1962: Grote Reber 1963: Seth Barnes Nicholson 1964: Otto Heckmann 1965: Martin Schwarzschild 1966: Dirk Brouwer 1967: Ludwig Biermann 1968: Willem Jacob Luyten 1969: Horace Babcock 1970: Fred Hoyle 1971: Jesse Greenstein 1972: Iosif Szkłowski 1973: Lyman Spitzer 1974: Martin Ryle 1975: Allan Rex Sandage 1976: Ernst Öpik 1977: Bart Bok 1978: Hendrik Christoffel van de Hulst 1979: William Fowler 1980: George Herbig 1981: Riccardo Giacconi 1982: Margaret Burbidge 1983: Jakow Borysowicz Zeldowicz 1984: Olin Wilson 1985: Thomas George Cowling 1986: Fred Whipple 1987: Edwin Salpeter 1988: John Gatenby Bolton 1989: Adriaan Blaauw 1990: Charlotte Moore Sitterly 1991: Donald Osterbrock 1992: Maarten Schmidt 1993: Martin Rees 1994: Wallace Sargent 1995: James Peebles 1996: Albert Whitford 1997: Eugene Parker 1998: Donald Lynden-Bell 1999: Geoffrey Burbidge 2000: Raszyd Siuniajew
XXI wiek	2001: Hans Bethe 2002: Bohdan Paczyński 2003: Vera Rubin 2004: Chūshirō Hayashi 2005: Robert P. Kraft 2006: Frank Low 2007: Martin Harwit 2008: Sidney van den Bergh 2009: Frank H. Shu 2010: Gerry Neugebauer 2011: Jeremiah P. Ostriker 2012: Sandra Faber 2013: James Gunn 2014: Kenneth Kellermann 2015: Douglas N. C. Lin 2016: Andrew Fabian 2017: Nicholas Scoville 2018: Timothy Heckman 2019: Martha Haynes 2020: nie przyznano 2021: Bruce Elmegreen 2022: Ellen Gould Zweibel 2023: Marcia J. Rieke 2024: Chryssa Kouveliotou

XIX wiek	1886: Samuel Pierpont Langley 1888: Edward Charles Pickering 1890: Henry Augustus Rowland 1893: Hermann Karl Vogel 1899: James Edward Keeler
XX wiek	1901: William Huggins 1904: George Ellery Hale 1906: William Wallace Campbell 1910: Charles Greeley Abbot 1913: Henri-Alexandre Deslandres 1915: Joel Stebbins 1916: Albert Abraham Michelson 1918: Walter Sydney Adams 1919: Charles Fabry 1920: Alfred Fowler 1921: Pieter Zeeman 1922: Henry Norris Russell 1924: Arthur Stanley Eddington 1926: Harlow Shapley 1928: William Hammond Wright 1931: Annie Jump Cannon 1932: Vesto Slipher 1934: John S. Plaskett 1936: Charles E. Mees 1940: Robert W. Wood 1942: Ira Sprague Bowen 1945: Paul Merrill 1947: Hans Bethe 1949: Otto Struve 1951: Bernard Lyot 1955: Hendrik Christoffel van de Hulst 1957: Horace Babcock 1960: Martin Schwarzschild 1963: Richard Tousey 1965: Martin Ryle 1968: Bengt Edlén 1971: Subrahmanyan Chandrasekhar 1974: Lyman Spitzer 1977: Arno Penzias i Robert Woodrow Wilson 1980: William Wilson Morgan 1985: Joseph H. Taylor Jr. 1989: Riccardo Giovanelli i Martha P. Haynes 1993: Ralph Alpher i Robert Herman 1997: Bohdan Paczyński
XXI wiek	2001: R. Paul Butler i Geoffrey Marcy 2005: Charles L. Bennett 2009: Neil Gehrels 2013: William J. Borucki 2017: Barry Barish i Stanley E. Whitcomb 2021: Sheperd Doeleman i Heino Falcke