Martin Karplus

Martin Karplus
Państwo działania	Stany Zjednoczone
Data i miejsce urodzenia	15 marca 1930 ; Wiedeń
Data i miejsce śmierci	28 grudnia 2024 ; Cambridge
	Specjalność: chemia teoretyczna
	Nagrody
	Nagroda Nobla w dziedzinie chemii
	Multimedia w Wikimedia Commons

Martin Karplus (ur. 15 marca 1930 w Wiedniu, zm. 28 grudnia 2024 w Cambridge^[1]) – amerykański chemik teoretyczny pochodzenia austriackiego, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w roku 2013 „za rozwój wieloskalowych modeli dla złożonych układów chemicznych” (wraz z Ariehem Warshelem i Michaelem Levittem)^[2].

Życiorys

Urodził się w Wiedniu w rodzinie żydowskiej o tradycjach lekarskich^[3]. W 1938 roku wraz z rodzicami i bratem Robertem(inne języki) (później fizykiem) wyjechał z Austrii przez Szwajcarię do Stanów Zjednoczonych^[3]. W 1950 roku uzyskał stopień BA na Harvard University. Edukację kontynuował w California Institute of Technology, gdzie w 1953 roku uzyskał stopień doktora pod kierunkiem Linusa Paulinga. W latach 1953–1955 odbył, dzięki stypendium National Science Foundation(inne języki), staż podoktorski na Uniwersytecie Oksfordzkim, gdzie współpracował z Charlesem Coulsonem(inne języki). Po powrocie do USA pracował na University of Illinois, a od 1966 roku na Harvardzie, gdzie objął stanowisko profesora chemii. Od 1996 roku współpracuje również z Université Louis Pasteur w Strasburgu.

Jego zainteresowanie badawcze dotyczą szerokiego obszaru chemii fizycznej i teoretycznej, obejmującego chemię kwantową, dynamikę molekularną oraz wykorzystanie spektroskopii NMR.

Jego imieniem nazwano równanie Karplusa opisujące zależność między wicynalną stałą sprzężenia spinowo-spinowego $J$ a kątem dwuściennym $\phi$ tworzonym przez wiązania łączące sprzężone jądra atomowe.

Kierowany przez niego zespół zainicjował oraz koordynuje użycie pakietu CHARMM, pozwalającego na symulację dynamiki molekularnej.

Wraz z Andrew McCammonem i Bruce'em Gelinem Karplus opublikował pierwszą symulację dynamiki molekularnej białka^[4].

↑ Martin Karplus
↑ Nobelprize.org: Martin Karplus – Facts. 2013-10-08. [dostęp 2013-10-09]. (ang.).
↑ ^a ^b Georg Markus. Die Wiener Kindheit des vertriebenen Forschers. „Kurier”, 9 października 2013. [dostęp 2013-12-08]. (niem.).
↑ J. Andrew McCammon, Bruce R. Gelin, Martin Karplus. Dynamics of folded proteins. „Nature”. 267, s. 585-590, 1977. DOI: 10.1038/267585a0.