Józef Wielowieyski

Józef Wielowieyski
Data i miejsce urodzenia	17 lipca 1879 ; Swojczany
Data śmierci	18 września 1951
	Senator III kadencji (II RP)
Okres	od 1930; do 1935
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Józef Wielowieyski^[a] (ur. 17 lipca 1879 w Swojczanach, zm. 18 września 1951) – polski działacz niepodległościowy, prawnik, dyplomata, ziemianin, polityk, senator III kadencji w II RP.

Życiorys

Ukończył Cesarską Szkołę Prawniczą w Petersburgu. Był on politykiem Stronnictwa Polityki Realnej, członkiem Komitetu Narodowego Polskiego. W odpowiedzi na deklarację wodza naczelnego wojsk rosyjskich wielkiego księcia Mikołaja Mikołajewicza Romanowa z 14 sierpnia 1914 roku, podpisał telegram dziękczynny, głoszący m.in., że „krew synów Polski, przelana łącznie z krwią synów Rosyi w walce ze wspólnym wrogiem, stanie się największą rękojmią nowego życia w pokoju i przyjaźni dwóch narodów słowiańskich”^[1]. Był współzałożycielem Towarzystwa Popierania Pracy Społecznej (1918) i Polskiego Czerwonego Krzyża. Działacz Centralnego Komitetu Obywatelskiego w Warszawie. Był jednym z organizatorów Polskiego Zjazdu Politycznego w Moskwie w sierpniu 1917 roku, członek Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego w Piotrogrodzie (1917–1918), gdzie wraz z Władysławem Grabskim kierował jej Wydziałem Zagranicznym^[2]. W czasie pobytu w Paryżu był sekretarzem generalnym i szefem departamentu wojskowego Komitetu Narodowego Polskiego. Był ekspertem delegacji polskiej na konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 roku zajmującym się zagadnieniami politycznymi i dyplomatycznymi^[3], delegatem na pierwsze ogólne zebranie Ligi Narodowej.

W 1921 roku został radcą poselstwa RP w Paryżu, następnie w Bukareszcie (1923), był tam ministrem pełnomocnym i posłem (w okresie 13 listopada 1923 – 4 listopada 1926). W 1927 roku został polskim komisarzem w stałej komisji pojednania polsko-niemieckiego.

W latach 1930–1936 był urzędującym wiceprezesem Rady Naczelnej Organizacji Ziemiańskich, od 1936 roku – prezesem Stowarzyszenia Weteranów byłej Armii Polskiej we Francji^[4].

W wyborach parlamentarnych w 1930 roku został wybrany senatorem na III kadencję (1930–1935)^[5].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)^[6]^[7]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Wielki Oficer Legii Honorowej
Order Gwiazdy Rumunii I klasy
Order Korony Rumunii I klasy^[4].

Życie prywatne

Był synem Kazimierza i Wandy z hr. Gurowskich. Ożenił się z Magdaleną Lefebre^[8] (Lefebvre^[4]). Józef Wielowieyski był ojcem chrzestnym Andrzeja Wielowieyskiego.

Uwagi

↑ Biblioteka Sejmowa podaje nazwisko Wielowiejski

Przypisy

↑ Kazimierz Władysław Kumaniecki, Zbiór najważniejszych dokumentów do powstania państwa polskiego, Warszawa, Kraków 1920, s. 30.
↑ Roman Dmowski, Polityka polska i odbudowanie państwa. Przedmową do obecnego wydania i komentarzem opatrzył Tomasz Wituch, t. II, Warszawa 1988, s. 32.
↑ Eugeniusz Romer, Pamiętnik Paryski 1918–1919. przypisy Andrzej Garlicki, Ryszard Świętek, t. I Wrocław 2010, s. 25.
↑ ^a ^b ^c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 794–795. reprint Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1984
↑ Biblioteka sejmowa – Parlamentarzyści RP: Józef Wielowiejski. [dostęp 2012-06-14].
↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 21.
↑ Monitor Polski Nr 100 z 2 maja 1923. polona.pl. s. 14. [dostęp 2025-04-29].
↑ Józef Wielowieyski w Wielkiej genealogii Minakowskiego. [dostęp 2012-06-14].

[uwaga1-1] Biblioteka Sejmowa podaje nazwisko Wielowiejski

[Kazimierz_Władysław_Kumaniecki-2] Kazimierz Władysław Kumaniecki, Zbiór najważniejszych dokumentów do powstania państwa polskiego, Warszawa, Kraków 1920, s. 30.

[Roman_Dmowski_Polityka_polska-3] Roman Dmowski, Polityka polska i odbudowanie państwa. Przedmową do obecnego wydania i komentarzem opatrzył Tomasz Wituch, t. II, Warszawa 1988, s. 32.

[Eugeniusz_Romer_Pamiętnik-4] Eugeniusz Romer, Pamiętnik Paryski 1918–1919. przypisy Andrzej Garlicki, Ryszard Świętek, t. I Wrocław 2010, s. 25.

[C-5] Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 794–795. reprint Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1984

[BS-6] Biblioteka sejmowa – Parlamentarzyści RP: Józef Wielowiejski. [dostęp 2012-06-14].

[Order_Odrodzenia_Polski_Trzechlecie-s21-7] Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 21.

[8] Monitor Polski Nr 100 z 2 maja 1923. polona.pl. s. 14. [dostęp 2025-04-29].

[M-9] Józef Wielowieyski w Wielkiej genealogii Minakowskiego. [dostęp 2012-06-14].

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]