Przejdź do zawartości

Dane osobowe

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Dane osobowe – informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej („osobie, której dane dotyczą”). Możliwa do zidentyfikowania osoba fizyczna to osoba, którą można bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikować, w szczególności na podstawie identyfikatora takiego jak imię i nazwisko, numer identyfikacyjny, dane o lokalizacji, identyfikator internetowy lub jeden bądź kilka szczególnych czynników określających fizyczną, fizjologiczną, genetyczną, psychiczną, ekonomiczną, kulturową lub społeczną tożsamość osoby fizycznej[1][2].

Definicje prawne

[edytuj | edytuj kod]

10 maja 2018 roku Sejm RP VIII kadencji uchwalił nową ustawę o ochronie danych osobowych, która zastąpiła ustawę z 1997 roku. Ustawa zapewnia stosowanie RODO, czyli rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679, które obowiązuje w polskim porządku prawnym bezpośrednio i ma zastosowanie od dnia 25 maja 2018 r.

Według RODO dane osobowe to wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowania danej osoby fizycznej. Obejmują m.in datę urodzenia, imię i nazwisko, adres zamieszkania czy identyfikator internetowy. W wielu aspektach identyfikowalność osoby może być względna i uzależniona od tego, kto daną informację przetwarza, w jakim kontekście tego dokonuje oraz jakimi środkami się posługuje[3].

Aby stwierdzić, czy dany sposób może być z uzasadnionym prawdopodobieństwem wykorzystany do zidentyfikowania danej osoby, należy wziąć pod uwagę wszelkie obiektywne czynniki, takie jak koszt i czas potrzebne do jej zidentyfikowania, oraz uwzględnić technologię dostępną w momencie przetwarzania danych, jak i postęp technologiczny. Informacji nie uważa się za umożliwiającą określenie tożsamości osoby, jeżeli wymagałoby to nadmiernych kosztów, czasu lub działań[1].

Przykłady danych osobowych

[edytuj | edytuj kod]

Przykładami danych osobowych są m.in[3]:

  • imię i nazwisko
  • numer identyfikacyjny (PESEL lub numer dowodu osobistego)
  • dane o lokalizacji
  • identyfikator internetowy

Oprócz podstawowych danych, takich jak imię i nazwisko, dane osobowe mogą obejmować również bardziej specyficzne informacje, takie jak odciski palców czy dane o lokalizacji.

Dane osobowe zwykłe i dane osobowe wrażliwe

[edytuj | edytuj kod]

W RODO występuje podział na dane osobowe zwykłe i wrażliwe (dane osobowe szczególnej kategorii)[1].

Do danych osobowych szczególnej kategorii zalicza się:

  • pochodzenie rasowe lub etniczne,
  • poglądy polityczne,
  • przekonania religijne lub światopoglądowe,
  • przynależność do związków zawodowych, a także
  • dane genetyczne,
  • dane biometryczne przetwarzane w celu jednoznacznego zidentyfikowania osoby fizycznej lub dane dotyczące zdrowia, seksualności lub orientacji seksualnej danej osoby.

Te kategorie danych są objęte surowszymi regulacjami ze względu na ich wrażliwy charakter.

Organ nadzorczy

[edytuj | edytuj kod]

Od 1997 do 2018 r. Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (GIODO) kontrolował zgodność przetwarzania danych z przepisami ustawy, wydawał decyzje administracyjne i rozpatrywał skargi w sprawach wykonania przepisów o ochronie danych osobowych, prowadził rejestr zbiorów danych, opiniował akty prawne dotyczące ochrony danych osobowych, inicjował i podejmował przedsięwzięcia w zakresie doskonalenia ochrony danych osobowych, uczestniczył w pracach międzynarodowych organizacji i instytucji zajmujących się problematyką ochrony danych osobowych[4].

25 maja 2018 roku[1] weszło w życie RODO, czyli unijne rozporządzenie, którego celem jest doprowadzenie do pełnej harmonizacji prawa materialnego w ramach UE i swobodnego przepływu danych osobowych[5]. Wskutek wprowadzenia RODO urząd GIODO został zlikwidowany, a w jego miejsce powstał Urząd Ochrony Danych Osobowych (UODO), na czele którego stoi Prezes wybierany na 4 letnią kadencję. Prezesa Urzędu powołuje i odwołuje Sejm Rzeczypospolitej Polskiej za zgodą Senatu na wniosek Prezesa Rady Ministrów. Obecnie Prezesem UODO jest Mirosław Wróblewski[6].

Obowiązki podmiotów gospodarczych

[edytuj | edytuj kod]

RODO zawiera wiele obowiązków, które dotyczą wszystkich podmiotów gospodarczych mających do czynienia z przetwarzaniem danych osobowych. Najważniejsze z nich to[1][7]:

  • pozyskiwanie zgody na przetwarzanie danych osobowych;
  • obowiązek wyznaczania Inspektora Ochrony Danych;
  • obowiązek zgłaszania naruszeń (organowi nadzorczemu, administratorowi danych) i powiadamiania podmiotu danych;
  • respektowanie praw osób, których dane są przetwarzene, w tym m.in prawa do "bycia zapomnianym”.

Kary administracyjne

[edytuj | edytuj kod]

Za naruszenie postanowień RODO organ nadzorczy jest uprawniony do nakładania na przedsiębiorstwo wysokich kar pieniężnych. W zależności od okoliczności naruszenia, do których należą m.in.: charakter, czas i waga naruszenia, umyślność lub nieumyślność podmiotu, wdrożone u administratora środki organizacyjne oraz techniczne, czy też sposób, w jaki organ nadzorczy dowiedział się o naruszeniu, a w szczególności, czy i w jakim zakresie przedsiębiorca zgłosił naruszenie, kara pieniężna może wynieść do 10 000 000 EUR, w przypadku przedsiębiorstwa – do 2% całkowitego rocznego światowego obrotu z poprzedniego roku obrotowego lub w przypadku większych naruszeń nawet do 20 000 000 EUR, w przypadku przedsiębiorstwa – do 4% całkowitego rocznego światowego obrotu z poprzedniego roku obrotowego[8].

Z powodu naruszeń różnych przepisów RODO w 2024 Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych ukarał m.in mBank na kwotę 4 mln zł [9], Santander Bank Polska na kwotę 1 mln zł 440 tys. zł [10] czy American Heart of Poland SA na kwotę 1 mln 440 tys. zł [11].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Tekst mający znaczenie dla EOG).
  2. ↑ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/680 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez właściwe organy do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych i wykonywania kar, w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylająca decyzję ramową Rady 2008/977/WSiSW (CELEX: 32016L0680).
  3. ↑ a b Dane osobowe: Kompletny przewodnik po RODO na 2025 rok [online], LexDigital, 13 grudnia 2024 [dostęp 2024-12-17].
  4. ↑ Strona Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych – giodo.gov.pl.
  5. ↑ Informacje ogólne. giodo.gov.pl.
  6. ↑ Aktualności - UODO [online], uodo.gov.pl [dostęp 2024-12-17] (pol.).
  7. ↑ Co to jest RODO?. adaptiverodo.pl. [dostęp 2018-02-11].
  8. ↑ RODO: Sankcje za nieprzestrzeganie przepisów dotyczących ochrony danych osobowych. IKA Legal, 2017-10-24. [dostęp 2018-02-11].
  9. ↑ Aktualności - UODO [online], uodo.gov.pl [dostęp 2024-12-17] (pol.).
  10. ↑ Aktualności - UODO [online], uodo.gov.pl [dostęp 2024-12-17] (pol.).
  11. ↑ Aktualności - UODO [online], uodo.gov.pl [dostęp 2024-12-17] (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dane_osobowe&oldid=76082828”