Język helong
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
14 tys. (1997)[1] | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| UNESCO | 4 poważnie zagrożony↗ | ||
| Ethnologue | 5 rozwojowy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | heg | ||
| IETF | heg | ||
| Glottolog | helo1243 | ||
| Ethnologue | heg | ||
| BPS | 0135 3 | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język helong (a. helon), także: kupang (a. kupong), semau[1][2] – język austronezyjski używany w indonezyjskiej prowincji Małe Wyspy Sundajskie Wschodnie, w zachodniej części Timoru oraz na wyspie Semau. Według danych z 1997 roku posługuje się nim 14 tys. osób, członków ludu Helong[1].
Dzieli się na trzy dialekty: helong semau (helong pulau – „helong wyspiarski”), helong bolok i helong funai (czyli helong darat – „helong lądowy”). Dialekt semau jest właściwy dla wyspy Semau, a bolok i funai to odmiany używane na Timorze (obszar użycia bolok obejmuje Bolok i okoliczne wsi, a funai – rejon miasta Kupang). Różnice dialektalne są na tyle silne, że niekiedy zakłócają komunikację międzygrupową[3].
Potencjalnie zagrożony wymarciem. Odnotowano, że jest częściowo wypierany przez malajski Kupangu, do czego przyczyniają się kontakty z innymi grupami etnicznymi[4]. Osłabieniu roli rodzimego języka sprzyja również napór języka indonezyjskiego[5]. Częsta jest wielojęzyczność. W roli regionalnej lingua franca występuje także język meto, przy czym stwierdzono spadek jego użycia[6]. Niemniej O. Edwards (2018) stwierdza, że dialekt funai pozostaje w powszechnym użyciu, choć może być zagrożony w perspektywie długoterminowej, ze względu na mniejszościowy charakter społeczności i zawieranie małżeństw mieszanych[6].
Istnieją pewne publikacje poświęcone temu językowi, w tym słownik (Kamus Pengantar Bahasa Helong, 1995)[7] oraz opis gramatyki (Dialek Helong, 1977)[8]. Jest zapisywany alfabetem łacińskim[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Helong, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 19, Dallas: SIL International, 2016 [zarchiwizowane z adresu 2016-08-13] (ang.).
- ↑ Harald Hammarström, Robert Forkel, Martin Haspelmath, Sebastian Bank: Helong. Glottolog 4.6. [dostęp 2024-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-08-30)]. (ang.).
- ↑ Edwards 2018 ↓, s. 1.
- ↑ Florey 2005 ↓, s. 53.
- ↑ Wurm 2007 ↓, s. 495.
- ↑ a b Edwards 2018 ↓, s. 3.
- ↑ Charles E. Grimes, Mes Beeh, Kamus Pengantar Bahasa Helong, Kupang: Centre for Regional Studies, Universitas Kristen Artha Wacana, 1995 (indonez.).
- ↑ Sandi Maryanto, Dialek Helong, Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, 1977, OCLC 220369213 [dostęp 2022-09-10] (indonez.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Margaret Florey, Language shift and endangerment, [w:] K. Alexander Adelaar, Nikolaus P. Himmelmann (red.), The Austronesian languages of Asia and Madagascar, Abingdon–New York: Routledge, 2005, s. 43–64, DOI: 10.4324/9780203821121, ISBN 978-0-2038-2112-1, ISBN 0-7007-1286-0, OCLC 53814161 (ang.).
- Owen Edwards, Preliminary report on Funai Helong, „NUSA”, 65, Tokyo: Research Institute for Languages and Cultures of Asia and Africa, Tokyo University of Foreign Studies, 2018, s. 1–27, DOI: 10.15026/92897, ISSN 0126-2874, OCLC 8600948618 [dostęp 2024-08-31] (ang.).
- Stephen A. Wurm, Australasia and the Pacific, [w:] Christopher Moseley (red.), Encyclopedia of the World’s Endangered Languages, Abingdon–New York: Routledge, 2007, s. 425–577, DOI: 10.4324/9780203645659, ISBN 978-0-2036-4565-9, ISBN 978-0-7007-1197-0, OCLC 47983733 (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Helong. Endangered Languages Project. [dostęp 2024-08-31]. (ang.).