Quảng Oai
Quảng Oai là một xã thuộc phía Tây thành phố Hà Nội, Việt Nam. Đây vốn một địa danh tại tỉnh Sơn Tây trước đây (nay thuộc thành phố Hà Nội). Đây từng là tên gọi của một phủ, sau là tên một huyện.[1][2]
Lịch sử
[sửa | sửa mã nguồn]Địa danh Quảng Oai có từ cuối thời Trần, vào năm 1397 khi Hồ Quý Ly cho đổi trấn Quốc Oai thành trấn Quảng Oai.[3]
Năm Quang Thuận thứ 10 (1469), vua Lê Thánh Tông đặt thừa tuyên Sơn Tây, Quảng Oai là một trong 6 phủ của thừa tuyên Sơn Tây lúc bấy giờ. Phủ Quảng Oai gồm 2 huyện: Mỹ Lương và Ma Nghĩa (sau đổi thành Minh Nghĩa).
Năm Cảnh Hưng thứ 3 (1742), phủ Quảng Oai có 4 huyện: Tiên Phong, Minh Nghĩa, Bất Bạt, Phúc Lộc (sau đổi thành Phúc Thọ).[4]
Đến thời nhà Nguyễn, phủ Quảng Oai kiêm lý huyện Tiên Phong, thống hạt các huyện Bất Bạt, Tùng Thiện, Phúc Thọ. Phủ lỵ đặt tại xã Tây Đằng.
Năm 1941, phủ Quảng Oai có 7 tổng với 50 xã:
- Tổng Tây Đằng có 6 xã: Tây Đằng, Vân Tập, Vĩnh Phệ, Kim Bí, Lai Bồ, Bằng Lũng
- Tổng Chu Quyến có 7 xã: Chu Quyến, Chu Chàng, Đông Viên, Thanh Lũng, Quang Húc, Cao Cương, Vị Nhuế
- Tổng Phú Xuyên có 7 xã: Phú Xuyên, Hoắc Châu, Hạc Sơn, Phương Châu, Phương Khê, Phong Châu, Liễu Châu
- Tổng Thanh Lãng có 9 xã: Thanh Lãng, Thanh Trì, La Thượng, La Thiện, La Phẩm, Thanh Dương, Chiểu Dương, Hoắc Sa, Vân Châu
- Tổng Kiều Mộc có 5 xã: Kiều Mộc, Cổ Đô, Vu Chu, Viên Châu, Tràng Châu
- Tổng Thanh Mai có 8 xã: Mai Trai (tục gọi là làng Mơ), Hậu Trạch, Nhuận Trạch, La Xuyên, Tuấn Xuyên, Quang Ngọc, Tân Phong (trước là làng Cổ Pháp), Vân Hội
- Tổng Vật Lại có 8 xã: Vật Lại, Vật Phụ, Vật Yên, Tăng Cấu, Tri Lai, Đồng Bảng, Thái Bình.[1]
Từ tháng 3 năm 1948, các cấp hành chính phủ, châu, quận được bãi bỏ[5], phủ Quảng Oai đổi thành huyện Quảng Oai, là một trong 7 huyện, thị thuộc tỉnh Sơn Tây.
Huyện Quảng Oai có địa giới hành chính:
- Phía đông giáp tỉnh Vĩnh Phúc
- Phía tây giáp huyện Bất Bạt và tỉnh Phú Thọ
- Phía nam giáp huyện Tùng Thiện
- Phía bắc giáp tỉnh Phú Thọ.
Ngày 21 tháng 4 năm 1965, tỉnh Sơn Tây sáp nhập với tỉnh Hà Đông thành tỉnh Hà Tây, huyện Quảng Oai thuộc tỉnh Hà Tây.[6]
Ngày 26 tháng 7 năm 1968, Hội đồng Chính phủ ban hành Quyết định số 120-CP[7]. Theo đó, hợp nhất ba huyện Quảng Oai, Bất Bạt và Tùng Thiện thành một huyện lấy tên là huyện Ba Vì.
Từ đó đến nay, huyện Ba Vì đã có nhiều lần thay đổi về hành chính: cuối năm 1975 thuộc tỉnh Hà Sơn Bình[8], cuối năm 1978 chuyển về thành phố Hà Nội[9], đến năm 1991 lại thuộc tỉnh Hà Tây vừa tái lập[10]. Ngày 1 tháng 8 năm 2008, toàn bộ diện tích và dân số của tỉnh Hà Tây được sáp nhập vào thành phố Hà Nội theo Nghị quyết số 15/2008/QH12 của Quốc hội[11], huyện Ba Vì thuộc Hà Nội như hiện nay.
Sau năm 1968, tên gọi Quảng Oai còn được đặt cho thị trấn huyện lỵ huyện Ba Vì khi thị trấn này được thành lập vào năm 1987 trên cơ sở tách một phần diện tích và dân số của xã Tây Đằng[12]. Tuy nhiên đến năm 1994, thị trấn Quảng Oai lại sáp nhập với xã Tây Đằng thành thị trấn Tây Đằng.[2]
Ngày 16 tháng 6 năm 2025, Quốc hội Việt Nam quyết định sắp xếp toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của các xã Cam Thượng, Đông Quang, Tiên Phong, một phần diện tích tự nhiên, toàn bộ quy mô dân số của xã Thụy An, một phần của các đơn vị cấp xã cũ là thị trấn Tây Đằng và xã Chu Minh, thuộc huyện Ba Vì cũ, thành xã mới có tên gọi là xã Quảng Oai.[13]
Hành chính
[sửa | sửa mã nguồn]Sau sắp xếp xã có diện tích tự nhiên 48,33 km2, quy mô dân số 58.855 người.[14] Phía Bắc giáp xã Minh Châu và xã Vật Lại, phía Tây giáp xã Bất Bạt và xã Suối Hai, phía Đông giáp phường Sơn Tây và tỉnh Phú Thọ, phía Nam giáp phường Tùng Thiện.[15] Trụ sở xã đặt tại số 252 đường Quảng Oai.[16]
Tại xã có đường Quảng Oai (do Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội đặt vào năm 2014 cho đoạn Quốc lộ 32 qua thị trấn Tây Đằng cũ[17]), trường Trung học phổ thông Quảng Oai và chợ Quảng Oai.
Xem thêm
[sửa | sửa mã nguồn]Chú thích
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ a b Phạm Xuân Độ (1941). Sơn Tây tỉnh địa chí.
- ^ a b Thư viện Hà Nội (2018). Bản sao đã lưu trữ (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 25 tháng 5 năm 2021. Truy cập ngày 25 tháng 5 năm 2021.
{{Chú thích sách}}: Đã định rõ hơn một tham số trong|tựa đề=và|title=(trợ giúp) - ^ Đào Duy Anh (2005). Đất nước Việt Nam qua các đời. Nhà xuất bản Văn hóa Thông tin.
- ^ "Địa lý". Cổng thông tin điện tử tỉnh Vĩnh Phúc. ngày 18 tháng 6 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 5 năm 2021. Truy cập ngày 25 tháng 5 năm 2021.
- ^ Sắc lệnh số 148/SL ngày 25/03/1948 về việc bãi bỏ danh từ phủ, châu, quận do Chủ tịch Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ban hành.
- ^ "Quyết định 103-NQ-TVQH năm 1965 về việc phê chuẩn việc thành lập các tỉnh Bắc Thái, Nam Hà, Hà Tây và việc sáp nhập xã An Hòa thuộc huyện Thạch Thất, tỉnh Sơn Tây (cũ) vào xã Tiến Xuân thuộc huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình do Ủy ban thường vụ Quốc hội ban hành".
- ^ "Quyết định 120-CP năm 1968 về việc hợp nhất các huyện Quảng Oai, Bất Bạt và Tùng Thiện thuộc tỉnh Hà Tây thành một huyện lấy tên là huyện Ba Vì".
- ^ "Nghị quyết của Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa về việc hợp nhất một số tỉnh".
- ^ "Nghị quyết phê chuẩn việc phân vạch lại địa giới thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh Hà Sơn Bình, Vĩnh Phú, Cao Lạng, Bắc Thái, Quảng Ninh và Đồng Nai do Quốc hội ban hành".
- ^ "Nghị quyết về việc điều chỉnh địa giới hành chính một số tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương do Quốc hội ban hành".
- ^ "Nghị quyết 15/2008/QH12 về việc điều chỉnh địa giới hành chính thành phố Hà Nội và một số tỉnh có liên quan do Quốc hội ban hành".
- ^ "Quyết định 45-HĐBT năm 1987 về việc thành lập thị trấn của các huyện Ba Vì và Sóc Sơn thuộc thành phố Hà Nội".
- ^ "Nghị quyết số 1656/NQ-UBTVQH15 sắp xếp các ĐVHC cấp xã của thành phố Hà Nội năm 2025". xaydungchinhsach.chinhphu.vn. ngày 20 tháng 6 năm 2025.
- ^ "Hà Nội: Chi tiết phương án tổng thể sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã". hanoimoi.vn. ngày 25 tháng 4 năm 2025.
- ^ "Chi tiết dự thảo PHƯƠNG ÁN SẮP XẾP CÁC PHƯỜNG của HÀ NỘI". xaydungchinhsach.chinhphu.vn. ngày 28 tháng 4 năm 2025.
- ^ "Thông báo về địa điểm trụ sở làm việc của 126 phường, xã sau sắp xếp thuộc phạm vi quản lý của thành phố Hà Nội" (PDF). UBND TP Hà Nội. ngày 25 tháng 6 năm 2025.
- ^ "Quyết định 7003/QĐ-UBND năm 2014 về việc đặt tên, điều chỉnh độ dài đường, phố và công trình công cộng trên địa bàn thành phố Hà Nội".
 | Bài viết thành phố Hà Nội này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. |
.jpg)